Analiz: POLITICO
Çeviri: M. Hulusi Cengiz
Hamas'ın askeri gücünü geliştirmek için yıllarca çalışan, İran'a yakın gizli bir figür olan Sinwar'ın seçilmesi, grubun İsrail'in Gazze'deki 10 aylık yıkım kampanyasından sonra ve selefi İsmail Haniyeh'in öldürülmesinden sonra savaşmaya devam etmeye hazır olduğuna dair meydan okuyan bir işarettir.
Güney İsrail'de militanların 1.200 kişiyi öldürdüğü ve yaklaşık 250 kişiyi rehin aldığı 7 Ekim saldırısından sonra, İsrail'in onu ölüm listesinin en üstüne koyması muhtemeldir.
Bu duyuru değişken bir anda gelmektedir. İran, Haniyeh'in öldürülmesinden dolayı İsrail'e karşı intikam sözü vermiş ve Lübnan'ın Hizbullah'ı, geçen hafta Beyrut'taki bir hava saldırısında İsrail'in üst düzey komutanlarından birini öldürmesine misilleme yapmakla tehdit etmiştir. Bu durum, daha geniş bir bölgesel savaşa doğru tırmanma korkularını artırmaktadır. Amerikalı, Mısırlı ve Katarlı arabulucular, Haniyeh'in öldürülmesiyle sarsılan Gazze'de ateşkes ve rehine serbest bırakma anlaşması müzakerelerini kurtarmaya çalışmaktadır.
Hamas, yaptığı açıklamada, Sinwar'ı İran ve Hamas'ın İsrail'i suçladığı bir patlamada öldürülen Haniyeh'in yerine siyasi bürosunun yeni başkanı olarak atadığını söyledi. İsrail, sorumluluğu onaylamadı veya reddetmedi. Ayrıca, geçen hafta İsrail, Hamas'ın askeri kanadı başkanı Muhammed Deif'in temmuz ayında Gazze'deki bir hava saldırısında öldüğünü doğruladığını söyledi. Hamas, Deif'in ölümünü doğrulamadı.
Atamaya tepki olarak, İsrail askeri sözcüsü Tuğamiral Daniel Hagari, Suudi Arabistan'a ait Al-Arabiya televizyonuna şunları söyledi: "Yahya Sinwar için tek bir yer var ve o da Muhammed Deif'in ve 7 Ekim teröristlerinin geri kalanının yanında. Onun için hazırladığımız ve amaçladığımız tek yer orası."
İsrail'in son aylarda Hamas'ta çok sayıda üst düzey yetkiliyi öldürmesi, Sinwar'ı gruptaki en önde gelen figür olarak bırakmıştır. Seçimi, Gazze'deki saha liderliğinin- özellikle Kassam Tugayları olarak bilinen silahlı kanadın - geleneksel olarak yabancı müttefikler ve diplomasi ile ilişkilerde gezinmek için genel liderliğin konumunu koruyan sürgündeki liderlikten devraldığını göstermektedir.
2019'dan beri Katar'da kendi kendine sürgünde yaşayan Haniyeh, ABD, Katar ve Mısırlı müzakereciler aracılığıyla Gazze'de ateşkes müzakerelerinde doğrudan bir rol oynamıştı- ancak o ve diğer Hamas yetkilileri her zaman Sinwar tarafından teklifler ve pozisyonlar sunmuştu.
Duyurunun ardından Al-Jazeera televizyonuna konuşan Hamas sözcüsü Osama Hamdan, Sinwar'ın ateşkes müzakerelerine devam edeceğini söyledi. "Müzakerelerdeki sorun Hamas'taki değişiklik değil," dedi ve İsrail'i ve müttefiki ABD'yi bir anlaşma imzalayamamakla suçladı.
Ancak Sinwar'ın seçiminin grubun iradesinin kırılmadığının bir işareti olduğunu söyledi. Hamas'ın "savaş alanında ve siyasette kararlı olduğunu" söyledi. “Bugün lider olan kişi, 305 günden fazla bir süredir savaşı yöneten ve hala sahada kararlı olan kişidir.”
Hamas'ın müttefikleri İran ve Hizbullah, Sinwar'ın atanmasını öven açıklamalar yaptılar
Hamas'ın İran temsilcisi Khaled Kaddoumi, Sinwar'ı tüm hizipler arasında popüler olan ve müzakereler de dahil olmak üzere grubun karar alma sürecine dahil olan bir "uzlaşma seçimi" olarak nitelendirdi. AP'ye gönderdiği sesli mesajda, Sinwar'ın Filistinlilerin bir devlet ve mültecilerin dönüşü için siyasi özlemlerini bildiğini, ancak aynı zamanda "savaş alanında şiddetli bir savaşçı" olduğunu söyledi.
Arabulucular, bir anlaşma için ABD destekli bir taslağı zorlamak için mücadele ediyorlar, ancak görüşmeler, özellikle de en önemli şartları üzerinde engellerle karşılaştı- savaşa son vermek ve İsrail birliklerinin Gazze'den tamamen çekilmesi karşılığında Hamas'ın kalan tüm rehinelerinin serbest bırakılması.
Hamas, arabuluculardan, bu değişim için şartlar tamamlanana kadar ilk ateşkesin devam edeceğine dair garanti talep etti. İsrailli liderler, ilk kısmi rehine serbest bırakıldıktan sonra Hamas'ı ortadan kaldırmak için savaşmaya devam etmekle tehdit ettiler.
Pazartesi günü konuşan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, "Tırmanış kimsenin çıkarına değil, sadece daha fazla çatışmaya, daha fazla şiddete, daha fazla güvensizliğe yol açacak. Gazze'de ateşkese ulaşarak bu döngüyü kırmamız da kritik önem taşıyor. Bu da yalnızca Gazze'nin kendisinde değil, çatışmanın yayılabileceği diğer alanlarda da daha kalıcı sakinlik için olasılıkların kilidini açacaktır," dedi.
Beyaz Saray Basın Sekreteri Karine Jean-Pierre, salı günü bir basın brifinginde gazetecilere verdiği demeçte, Sinwar'ın atanmasının duyurusu hakkında yorum yapmayacağını söyledi.
Hamas'ın 2017'den beri Gazze'deki lideri olarak Sinwar nadiren kamuoyuna çıktı, ancak Hamas'ın bölge üzerindeki yönetimi üzerinde demir bir tutuş sağladı. Deif ve Kassam Tugayları'nın yakınında, grubun askeri yeteneklerini geliştirmek için çalıştı.
Birkaç görünüşünden birinde, Sinwar, Gazze'deki halka açık bir konuşmayı İsrail'i kendisine suikast düzenlemeye davet ederek sona erdirdi ve "Bu toplantıdan sonra eve döneceğim" dedi. Daha sonra el sıkışarak ve sokaklardaki insanlarla selfie çekerek yaptı.
İsrail'in bombardıman kampanyasını ve Hamas'ı yok etmeyi amaçlayan saldırıları tetikleyen 7 Ekim saldırılarından bu yana derinlerde saklanıyor. Filistinliler arasındaki ölü sayısı şu anda 40.000'e yaklaşıyor, 2,3 milyonluk nüfusun çoğu evlerinden sürüldü ve Gazze'nin kasaba ve şehirlerinin büyük kesimleri yok edildi.
Mayıs ayında, Uluslararası Ceza Mahkemesi savcıları, 7 Ekim saldırısı nedeniyle savaş suçu suçlamalarının yanı sıra İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ve İsrail'in savaş suçlarından sorumlu savunma bakanı hakkında Sinwar'a karşı tutuklama emri istedi.
Avrupa Dış İlişkiler Konseyi'nde İsrail-Filistin çatışması konusunda uzman olan Hugh Lovatt, diğer üst düzey isimlerin ortadan kaldırılmasının Sinwar'ın önünü açtığını söyledi. "İki hafta önce, Gazze'den verdiği güçlü etkiye rağmen çok az kişi Sinwar'ın grubun bir sonraki lideri olmasını bekliyordu," dedi.
Nispeten bir ılımlı olan Haniyeh'in öldürülmesi, "Sinwar'ın Hamas'ın tam kontrolünü ele geçirmesi için yolu açmakla kalmadı, aynı zamanda grubu daha sert bir yöne yönlendirmiş gibi görünüyor," dedi.
Kaynak: politico.com
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Makalede temsil edilen görüşlerin sorumluluğu yazara aittir, söz konusu yazı ve görüşler Hamaset'in editoryal politikasını yansıtmayabilir.