Yazar: Mahmoud Hassan

Çeviri: M. Hulusi Cengiz

Bu ikilem, Mısır'ın Cumhurbaşkanı Abdülfettah El Sisi'nin iktidarını uzatmaya çalışan demir pençeden olası bir değişime duyulan özlemi yansıtıyor.

Geçtiğimiz on yıl boyunca on binlerce Sisi muhalifi, muhalif grupların Suriye'nin kötü şöhretli Sednaya Hapishanesi'ne benzettikleri hapishanelerde çürütüldü. İnsan hakları raporları, tıbbi ihmal ve işkence nedeniyle gözaltında yüzlerce kişinin öldüğünü gösteriyor.

Kahire'nin Suriye'deki gelişmelere tepkisi temkinli ve endişeli oldu. Suriye'nin bölünmesi ve terörizmin yayılması ihtimaline karşı korku dolu bir ton benimsendi. Ayrıca Suriyelilerin Esad'ın hapishanelerinde maruz kaldıkları işkenceye ilişkin anlattıklarına da şüpheyle yaklaşıldı.

Mısırlı yetkililere yakın bir gazeteci ve parlamenter olan Mostafa Bakry, özel uydu kanalı Sada El-Balad'da yayınlanan “Gerçekler ve Sırlar” adlı televizyon programında, “Şam düşerse Kahire kader savaşına hazırlanmalı” uyarısında bulundu. Esad'ın düşüşünden duyduğu üzüntüyü ve işlenen suçlarla ilgili şüphelerini “Sednaya Hapishanesi'nin Hikayesi: Gerçekler ya da Kurgu” başlıklı makalesinde dile getirdi.

Benzer şekilde Amr Adib de MBC Mısır'da yayınlanan “The Story” adlı programında Suriye'nin geleceğinin bölünme ya da devlet kurumlarının tamamen çökmesi olabileceği uyarısında bulundu.

 Mısır güvenlik kurumlarıyla bağlantılı bir diğer medya şahsiyeti Ahmed Musa ise Sada El-Balad'da Suriye'nin iç savaşın eşiğinde olduğunu iddia ederek Mısır'daki Suriyelileri, Esad'ın düşüşünü kutlamaları halinde sınır dışı edilmekle tehdit etti.

Suriye senaryosuna ilişkin uyarıların yanı sıra, Mısır televizyon kanalları Esad'ın düşüşüne ilişkin kutlamalara yer vermekten kaçındı. Sanki Mısır'la yakın bağları olan dost bir Arap ülkesinde önemli bir şey olmuyormuş gibi eğlence ve spor programları yayınlamaya devam ettiler.

Sahada ise Büyük Kahire'de güvenlik önlemlerinin artırıldığı ve yetkililerin Suriyeli sakinlerin kutlama yapmasını engellediği görüldü. Mısır Kişisel Haklar İnisiyatifi adlı STK'ya göre 6 Ekim Şehri'nde 30 Suriyeli rastgele gözaltına alındı.

Mısır'da, başta başkentin batısındaki 6 Ekim Şehri olmak üzere ticaret ve sanayide çalıştıkları Büyük Kahire'de yaklaşık 1,5 milyon Suriyeli bulunuyor.

Siyasi analist Mohamed El-Sayed, Mısır'ın Suriye devriminin başarısından duyduğu endişeyi, İslamcılara karşı savaşan karşı devrim devletlerinin tutumunu yansıtması olarak açıkladı. Bu endişenin bir kısmının Suriye'deki Sednaya Hapishanesi ile Kahire'nin doğusunda bulunan ve “Mısır'ın Sednaya'sı” olarak adlandırılan Bedir Hapishanesi arasında yapılan karşılaştırmalardan kaynaklandığını belirtti.

Beşar Esad gibi bir kişi tarafından yönetilen bir ordunun çökmesi senaryosunun Mısır'da da gerçekleşebileceğinden korkuluyor. Mısır ordusunun halkın öfkesinin ağırlığı altında ya da sadece El Sisi'yi feda etmek için çökebileceğinden endişe ediliyor.

Suriye devriminin Mısırlılara ilham verebileceği korkusuna ek olarak, Suriye'de artan Türk etkisi, Suriye ordusunun çöküşü ve İslami grupların buradaki durumu kontrol altına almasıyla durum daha da karmaşık bir hal alıyor. Bu gelişmeler Mısır'ın ulusal güvenliğine hizmet etmiyor ve Sisi rejimi üzerinde önemli bir baskı oluşturuyor.

İsrail Genelkurmay Başkanı ve iç güvenlik teşkilatı Shin Bet'in başkanı geçen hafta Kahire'yi ziyaret ederek Mısırlı yetkililerle Esad'ın devrilmesinin yansımalarını ve önleyici tedbirler alınması gerektiğini görüştü. İsrail gazetesi Maariv'e göre bu ziyaret, Mısır da dahil olmak üzere diğer ülkelerde yeni bir ayaklanma korkusunun yaşandığı bir dönemde gerçekleşti.

Bu arada Esad'ın devrilmesinin ardından Mısır muhalefeti için olumlu sinyaller var. Bunlar sahada eyleme dönüşebilir. Suriye deneyimini taklit ederek değil, muhalefet saflarını yeniden düzenlemek ve ulusal kurtuluş için bir yol haritası üzerinde anlaşmak için ondan ders alarak.

Kahire'deki rejimin büyük reformlar yapması yönünde artan çağrılar var.

İsminin açıklanmaması kaydıyla benimle konuşan önde gelen bir Mısırlı muhalif figüre göre, Suriye devriminin başarısı bölgede, özellikle de Mısır'da, yıllarca süren umutsuzluktan sonra değişim taraftarları arasında umudu canlandırdı. Kahire'deki rejimin kendisini ve Mısır'ı benzer bir kaderden kurtarmak için acilen büyük reformlar yapması yönünde çağrılar artıyor.

Mısır muhalefeti, Esad'ın düşmesinin ülkede gerçek bir ilerleme sağlayacağını ve Mısır'ın Suriye senaryosundan kaçınmasına yardımcı olacağını umuyor. Bu, orduyu Mısır halkıyla olası bir çatışmadan kurtaracak ve kapsamlı bir ulusal uzlaşma için uygun bir ortam yaratacaktır.

Sosyalist Halk İttifakı Partisi bu amaçla özgürlüklerin yeniden tesis edilmesi, vicdan mahkumlarının serbest bırakılması, siyasi partiler ve sendikalar üzerindeki kısıtlamaların kaldırılması, medya özgürlüğü ve yargı bağımsızlığının sağlanması ve güvenlik kurumlarının kontrolünden uzak, halkın iradesini ifade eden bir hükümet ve parlamento oluşturulması ile başlayan bir yol haritası önerdi.

Ayrıca cumhurbaşkanının görev süresi ve yetkilerinin sınırlandırılması için 2014 Anayasasına geri dönülmesi çağrısında bulunuyor.

Yerel kalkınma bakanının eski bir danışmanı, Mısır rejiminin Suriye deneyiminden ders alıp almayacağını sorguladı. Essam Lala, bir Facebook paylaşımında Mısır'ın Suriye'nin akıbetinden “hesap verebilir seçilmiş kurumlar kurarak, ayrımcılık ya da kayırmacılık yapmadan yasalara uyulmasını sağlamak için sıkı denetim uygulayarak, herhangi bir partiye özel ayrıcalıkları ortadan kaldırarak ve seçimlerini siyasi ya da güvenlik bağlılıklarına bağlamadan nitelikli profesyonelleri istihdam ederek” kaçınabileceğini söyledi.

Ayrıca çoğulculuğa ve iktidarın barışçıl bir şekilde devredilmesine dayanan sivil bir devlet inşa edilmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.

Son olarak, Mısır rejimi Suriye'deki yeni otoriteyle yakınlaşmayı geciktirebilir. Ancak bu tereddüt, kendi halkıyla uzlaşma konusunda akıllıca olmayabilir. Binlerce masum insanın tutukluluğunun devam etmesi, ekonomik ve yaşam koşullarının kötüleşmesi ve generallerin ülke zenginliği üzerindeki artan hakimiyeti nedeniyle büyüyen ancak hala gizli olan öfkeyi dağıtmak için olumlu adımlar atılması gerekiyor.

Kaynak: Middle East Monitor

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Makalede temsil edilen görüşlerin sorumluluğu yazara aittir, söz konusu yazı ve görüşler Hamaset'in editoryal politikasını yansıtmayabilir.