Yazar: Motasem A Dalloul

Çeviri: M. Hulusi Cengiz

ABD Dışişleri Bakanı Tony Blinken, İsrail'i ziyaret ederek Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ve Başbakan Benjamin Netanyahu da dahil olmak üzere üst düzey yetkililerle bir araya geldi.

 Blinken, Netanyahu ile yaptığı görüşmenin ardından, Gazze'deki İsrail saldırılarının sona ermesini sağlayacak olası bir ateşkesi ele aldıklarını açıkladı. Blinken, Netanyahu'nun bu "köprü kurucu öneriyi" kabul ettiğini belirtirken, üç saat süren görüşmeyi "olumlu" olarak değerlendirdi. Blinken'in ofisi, önerinin İsrail'in güvenliğini dikkate aldığını vurguladı.

Görüşme öncesinde Blinken, bu anlaşmanın İsrailli mahkumların serbest bırakılmasını sağlayacak son fırsat olabileceği uyarısında bulundu. Toplantıdan sonra ise şu açıklamayı yaptı: "Artık herkesin 'evet' deme ve bahaneler aramama zamanı geldi."

Filistin direnişi, bu önerinin "köprü kurucu" olarak nitelendirilmesine tepki gösterdi ve yeni yol haritasının, Netanyahu tarafından belirlenen daha fazla şart içeren bir İsrail haritası olduğunu belirtti. Filistinli direniş hareketleri, ayrı ayrı yaptıkları açıklamalarda, yeni şartları reddettiklerini ve ABD Başkanı Joe Biden tarafından mayıs ayında sunulan ve 2 Temmuz'da değiştirilen teklife bağlı kaldıklarını yinelediler.

Amerika'nın yeni önerisinin ana hedefi, Filistin direnişinin tepkisinin ötesinde, İran ve Hizbullah'ın bölgesel bir savaşa yol açacak misillemelerini önlemektir. Bu, Hamas lideri İsmail Haniye'nin Tahran ziyareti ve Hizbullah Komutanı Fuad Şükr'ün öldürülmesinin ardından yapılan intikam tehditleriyle ilgilidir.

Ateşkesin açıklanmayan şartları, İsrail'in Gazze'ye uyguladığı 18 yıllık ablukayı sürdürmesi ve Gazze'deki Filistinlilerin hareketlerinin kısıtlanmaya devam etmesidir. Bu şartlar, Salahaddin (Philadelphi) Koridoru ve Refah Sınır Kapısı'nın İsrail kontrolü altında kalmasını içermektedir. Bu, Gazze'deki Filistinlilerin, hastalar, yaralılar ve öğrenciler dahil, İsrail işgalinin belirlediği koşullar dışında yurtdışına seyahat edemeyecekleri anlamına geliyor.

Anlaşma ayrıca, İsrail'in Gazze Şeridi'ni ikiye bölen Netzarim Koridoru'nu işgal etmeye devam etmesine ve yaklaşık bir milyon yerinden edilmiş kişinin, Netanyahu'nun müzakerelerde pazarlık kozu olarak kullanılmasına imkân tanıyor.

 Beş kilometre genişliğindeki Netzarim Koridorunun işgali, 200.000'den fazla Filistinliye ev sahipliği yapan geniş bir alanın kontrol altında tutulması anlamına geliyor. Ayrıca, Gazze'deki tek kanser hastanesi olan ve İsrail'in askeri üs olarak kullandığı Türk Hastanesi'nin de İsrail işgali altında kalmasını içeriyor.

Yeni anlaşma taslağı, Gazze'deki toprakları elinde tutmanın yanı sıra, İsrail'in Gazze-İsrail sınırı boyunca iki kilometre genişliğinde bir tampon bölgeyi kontrol etmesine izin veriyor. Bu, Gazze'nin yaklaşık üçte birinin işgal altında kalacağı ve yüz binlerce insanın evlerine dönemeyeceği anlamına geliyor.

Ateşkesin, Gazze Şeridi'ndeki sivillerin yaşadığı kıtlığa son vereceği umut edilse de, yeni anlaşma insani yardımın serbestçe girişine veya hastaneler, okullar ve üniversitelerin yeniden inşasına izin vermiyor. Bu haklar, anlaşmanın ikinci aşamasında müzakere edilecek.

En acil konulardan biri enkazın kaldırılması, evlerin yeniden inşası ve ailelere geçici olarak kullanılabilecek çadırların teslim edilmesidir. Ancak Netanyahu, önerilen anlaşmanın ilk aşaması sona erdikten sonra Gazze'ye yönelik saldırılara devam etmekte ısrar ettiği için bu aşamaya asla ulaşılamayabilir.

CNN, Blinken'in Netanyahu'nun bu yeni anlaşmayı kabul ettiğini ve Hamas'ın bu yeni ateşkese engel olduğunu iddia ederken, Haaretz tam tersini bildiriyor. Times of Israel ise müzakere ekibindeki üyelerin, Netanyahu'nun anlaşmayı aktif bir şekilde sabote ettiğini savunduğunu aktarıyor.

İsrail ve ABD, Gazze'deki savaşı sona erdirme girişimlerinin başarısızlığından direnişi sorumlu tutmaya devam ederken, Tel Aviv, ateşkes anlaşması imzalansa bile "tam zafere" kadar bombardımana devam edeceğini tekrarlıyor.

Hamas, son değişiklikleri üzerinde anlaşılan çerçeveye karşı bir "darbe" olarak nitelendiriyor ve görünen o ki, Filistinliler için şartlar sürekli değişiyor; ABD ise İsrail'i bir anlaşmayı kabul etmeye ve Gazze'deki sivillerin acılarını dindirmeye zorlayamıyor ya da zorlamak istemiyor.

Kaynak: