Yazar: Robert Farley
Çeviri: M. Hulusi Cengiz
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) tarafından kısa süre önce yayınlanan küresel askeri harcamaların anlık görüntüsü, askeri harcama kalıplarının nasıl değiştiğini vurgulamakta ve bu arada birkaç efsaneyi de yıkmaktadır.
ABD Savunma Bütçesi Hakkındaki Mitler
Amerika Birleşik Devletleri'nin devasa bir savunma bütçesi var. ABD harcamaları küresel toplamın %37'sini oluşturmakta ve ekonomiye GSYİH'nin %3,4'ü kadar yük getirmektedir.
ABD, NATO'nun toplam harcamalarının %68'ini temsil ederek NATO'daki en büyük bütçeye büyük bir farkla sahiptir.
Ancak ABD bir nesil önce, hatta on yıl önce olduğu gibi hâkim durumda değil. Dünya genelinde savunma harcamaları artarken Çin, Rusya ve Hindistan'ın harcamaları da hızlandı.
ABD 2014 yılına kıyasla savunmaya %9 daha fazla harcama yaparken, Çin %60, Rusya ise %57 daha fazla harcama yapıyor.
ABD'nin müttefikleri de çabalarını arttırdı. İngiltere, Fransa, Almanya ve Japonya son on yılda harcamalarında çift haneli artışlar kaydederken; Polonyalılar bütçelerini %181 oranında arttırdı.
Donanmanın ileri konuşlu tek uçak gemisi USS Ronald Reagan (CVN 76) Güney Çin Denizi'nden geçiyor. Reagan, özgür ve açık bir Hint-Pasifik'i desteklemek için seyir halindeki operasyonları yürüten Görev Gücü 70 / Taşıyıcı Saldırı Grubu 5 Komutanına bağlı. (ABD Donanması Fotoğrafı: Kitle İletişim Uzmanı 1. Sınıf Rawad Madanat)
Tüm bunlar bize ABD'nin üstünlüğünün azaldığını ve dünyanın daha tehlikeli hale geldiğini göstermektedir ki bu iki eğilim şüphesiz birbiriyle doğrudan bağlantılı değildir. Küresel askeri harcamalardaki genel azalma (mutlak savunma harcamalarından ziyade savunma yükünde daha belirgin bir eğilim) tersine dönmüştür; savunma bütçeleri artık hem ABD'nin rakiplerinde hem de müttefiklerinde sürekli olarak ekonomik büyümeden daha hızlı artmaktadır.
Savunma Parasını Bulmak
Ancak savunma harcamalarını tahmin etmek göründüğünden daha karmaşıktır, çünkü kısmen herhangi bir ülkenin savunma bütçesinin önemli unsurları resmi bütçesinin dışında yer alma eğilimindedir.
Örneğin Amerika Birleşik Devletleri'nde önemli askeri kabiliyetler Enerji Bakanlığı'na, İç Güvenlik Bakanlığı'na ve hatta Ulusal Muhafız Kuruluşları şeklinde eyaletlere bütçelenmektedir.
Bir savunma bütçesini tahmin etmek basit bir niceliksel egzersiz değildir; niteliksel incelik ve hükümetlerin bütçelere nasıl ulaştığına yakından dikkat etmeyi gerektirir.
Örneğin, SIPRI rakamları GSYİH'yı yerel fiyatlara endeksleyen Satın Alma Gücü Paritesine göre ayarlanmamıştır. Örneğin Çin'in yerli üretim bir savaş uçağı satın alması Fransa'ya göre daha ucuzdur çünkü işgücü ve kaynak girdilerinin çoğu Çin'de Fransa'ya göre daha uygun fiyatlıdır.
Yakın zamana kadar bazı Avrupa ülkelerine kıyasla ordusuna mütevazı harcamalar yapan Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşında bu kadar büyük bir askeri gücü seferber edebilmesinin nedenlerinden biri de budur. Pratikte bu, Rus ve Çin savunma bütçelerinin ham toplamlarının Batı bütçelerine göre düşük olduğu anlamına gelmektedir.
Bununla birlikte, PPP ayarlaması mutlak değildir
Uluslararası ihracat piyasası PPP'yi önemsemez; bir savaş uçağı ister zengin ister fakir bir ülkeye satılsın, savaş uçağıdır ve alıcı piyasa fiyatı gibi bir şey ödemeyi bekleyebilir. Bu teçhizat esas olarak yurt içinde üretilip monte edilse bile, gelişmiş teçhizat bileşenleri yurt içi fiyatlardan ziyade uluslararası piyasa fiyatlarından temin edilebilir.
Örneğin, Teksas Ulusal Güvenlik İncelemesi'nde ABD ve Çin savunma bütçelerinin alternatif bir hesaplaması, ABD harcamalarını 1.3 trilyon dolar ve Çin harcamalarını 474 milyar dolar olarak belirlemiştir; bu rakamlar SIPRI tahminlerinden sırasıyla %30 ve %38 daha yüksektir.
Metodolojideki bu esneklik aynı zamanda savunma harcamalarına ilişkin tahminlerin siyasi amaçlarla “pişirilmesinin” de çok kolay olduğu anlamına gelmektedir; bir analistin bir dizi yöntem kullanarak ABD'nin özellikle güvenli olduğunu göstermesi, ardından dönüp farklı bir dizi varsayım kullanarak ABD'nin çok güvensiz olduğunu göstermesi zor değildir.
Ayrılık Düşünceleri
Rakamlardaki bulanıklığa rağmen, askeri harcamalar konusunda Soğuk Savaş sonrası bir dünyaya geçtiğimize şüphe yok. Yirmi beş yıl önce, ABD savunma bütçesinin belki de büyük ölçüde azaltılması gerektiğini savunmak kolaydı, neredeyse zorunluydu.
Şimdi ise bu argümanı ileri sürmek daha zor. Belki de küresel düzen üzerinde uzun vadeli etkileri olacak şekilde savunma bütçesini önemli ölçüde azaltmak için nesiller boyu sürecek bir fırsatı kaçırdık. ABD, ulusal değerlerimizi zedeleyen ve güvence altına almada başarısız olan, kötü niyetli Terörle Mücadele Savaşları ile barış getirisini heba etti.
ABD'nin büyük stratejisinde köklü bir değişiklik olmadan ABD savunma harcamalarında önemli kesintiler yapılması zor görünüyor ki Washington'da bu değişikliği benimseyecek çok az kişi var.
Kaynak: The National Security Journal
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Makalede temsil edilen görüşlerin sorumluluğu yazara aittir, söz konusu yazı ve görüşler Hamaset'in editoryal politikasını yansıtmayabilir.