Yazarlar: Maram Mahdi & Kyle Hiebert
Çeviri: M. Hulusi Cengiz
Sudan'daki iç savaş ve insani felaket, uluslararası haberlerde Ukrayna'daki çatışma ve İsrail'in Gazze'ye açtığı savaşın gölgesinde kaldı.
Oysa Nisan 2023'te iki rakip lider arasında şiddetli bir iktidar mücadelesi olarak başlayan olay o zamandan beri tüm ulusu harap etti.
On binlerce insan öldü, milyonlarcası da yerinden edildi. Yaygın insan hakları ihlallerinin yaşandığı bildirilirken, hastaneler, okullar, yollar ve kamu hizmetleri harabeye döndü.
Tüm bunların ortasında hem Sudan Silahlı Kuvvetleri (SAF) hem de muhalif Hızlı Destek Güçleri (RSF) dijital propagandayı yoğun bir şekilde kullandı. Sudan halkının ve yabancı hayırseverlerin kalplerini ve zihinlerini ele geçirirken, ihlallerini aklamak için ortak bir arzuyu paylaşıyorlar.
Ancak, Elon Musk'ın X'e (eski adıyla Twitter) el atmaması, savaş lordu Mohamed Hamdan “Hemeti” Dagalo tarafından yönetilen acımasız bir paramiliter güç olan RSF'nin, grubun iğrenç zulümlerini maskeleyen çevrimiçi bir şefkat cephesi inşa etmesini sağladı.
Sudan'ın fiili devlet başkanı olarak SAF lideri General Abdel Fattah al-Burhan, hükümet medya kanallarına ve sempatik haber kaynaklarına sınırsız erişime sahip.
Buna karşılık RSF sosyal medyayı ustaca kullanarak kendisini bir demokrasi temsilcisi olarak göstermeye çalıştı. Bu sorunlar çeşitli platformları kapsamakla birlikte, X özellikle sorunlu olmuştur.
RSF'nin zemin kazandığı her yerde, savaşçılarının sivilleri terörize ettiğini, evleri yağmaladığını, müzelerdeki paha biçilmez eserleri yağmaladığını ve tüm toplulukları yerle bir ettiğini göz ardı etmeyin.
Yanlış imaj
Hartum'da ilk çatışmaların patlak vermesinden kısa bir süre sonra, RSF Mayıs 2023'te işgal altındaki bölgelerde yaşayanları insani yardımla buluşturmak ve tahliyelere yardımcı olmak için WhatsApp'ta sözde bir “yardım hattı” kurdu.
Kanun ve düzen bozulduğu için sivilleri suçtan korumak amacıyla mahalle polislerine benzer özel bir görev gücü oluşturuldu.
Son aylardaki paylaşımlarda yeni bir uzlaşma ve barış komitesinin gıda ve malzeme dağıttığı, çocukların sınıflarını ve yerinden edilme kamplarını ziyaret ettiği vurgulandı. Diğer videolarda ise grubun su pompaları kurduğu ya da çalınan malları iade ettiği iddia ediliyor.
Hemeti 12 Ağustos'ta X'te sekiz dakikalık bir video yayınlayarak yeni bir sivil koruma gücü oluşturulduğunu duyurdu. Bu yeni oluşum esasen grubun daha önceki sözde insani yardım ve barış çabalarının bir konsolidasyonudur.
Sivillerin can ve mal güvenliğini korumak, insani yardım operasyonlarını kolaylaştırmak ve yardım çalışanlarının güvenliğini sağlamakla görevli olan bu güç, çalışmalarına derhal başlayacak ve ülke genelinde RSF'nin elindeki şehirleri kapsayacak şekilde genişleyecek. Ayrıca yerinden edilmiş kişilerin kendi topluluklarına gönüllü olarak geri dönmelerini kolaylaştırmak ve daha fazlasını yapmakla görevlendirildi.
Hemeti'nin videosu sadece resmi sayfasında birkaç gün içinde 800.000'den fazla izlendi. Video, Hemeti'nin ilgili ve kararlı bir lider olduğu imajını çizdi.
Videoda özetlenen kuvvetin sorumluluk alanları gerçekten de vatandaşların endişeleriyle örtüşüyor. Ancak analistler arasında bu çalışmanın hayata geçirileceğine dair çok az beklenti var.
Yine de RSF'nin uluslararası toplumun kalbine seslenme niyeti açık. Video, RSF'nin silahlı faaliyetlerini bir şekilde unutturmak amacıyla kendisini Sudan içinde sorumlu bir sözde devlet aktörü olarak göstermeye çalıştığını açıkça ortaya koyuyor.
Etnik temizlik
Tahmin edileceği üzere, bu yeni gücün nasıl oluşturulacağı ya da nasıl çalışacağı konusunda çok az bilgi var ya da hiç yok. Ve RSF X'te kendisini insani yardım, sosyal hizmetler ve diğer hükümleri kolaylaştırıyor olarak tasvir ederken, Birleşmiş Milletler kuruluşları grubun gıda yardımı kamyonlarının teslimatını engelleyerek insani yardımı engellediğini bildiriyor.
Gözlemciler, RSF'nin herhangi bir sosyal medya sayfasındaki bilgilerin güvenilir veya inanılır olarak kabul edilemeyeceğini rutin olarak tespit etmektedir.
Dijital alandaki savaşı durdurmak için sınırlamalar getirmek, bu arada bir fark yaratabilecek düşük asılı bir meyvedir
Bu arada Hemeti'nin Sudan'ın çoğunluk Arap nüfusundan devşirdiği savaşçılarının Darfur'da Arap olmayan etnik gruplara karşı etnik temizlik, sistematik öldürme ve cinsel şiddet uyguladığı iddia ediliyor.
Buna ek olarak RSF, internet kesintilerini aşmak ve daha etkili bir savaş makinesi olarak faaliyet göstermek için Starlink internet hizmetlerinden yararlanıyor.
Musk'ın kontrolündeki bir başka şirket olan Starlink'e ait terminaller RSF tarafından Sudan'ı komşu Çad ve Güney Sudan'a bağlayan yasadışı kaçakçılık rotaları üzerinden elde ediliyor.
X'in şiddet yanlısı ve nefret dolu oluşumları yasaklayan içi boşaltılmış kuralları bağlamında bile, bu durum platformda RSF'ye bağlı hesapların kapatılması için yeterli bir gerekçe olmalı ki bu hesapların toplamda yaklaşık yarım milyon takipçisi bulunuyor.
Sudan'daki iç savaş, sonu gelmeyen barış süreçlerinin çoğalması devam ettiği sürece uzamaya devam edecektir.
Kaynak: Middle East Eye
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Makalede temsil edilen görüşlerin sorumluluğu yazara aittir, söz konusu yazı ve görüşler Hamaset'in editoryal politikasını yansıtmayabilir.