Yazar: David P. Goldman

Çeviri: M. Hulusi Cengiz

İsrail, Gazze'deki savaşı "kazanamaz," yani Hamas’ı yenemez ve tatmin edici bir siyasi çözüm getiremez. Bunun en büyük nedeni, Amerikan ittifakının zaferi ulaşılmaz kılmasıdır.

Biden yönetimi İsrail’e 14 milyar dolarlık bir ek yardım paketi sağladı; ancak aynı zamanda mühimmat sevkiyatını durdurdu ve Hamas’ı Gazze’den çıkarmaya yönelik çabaları geçersiz kılan ateşkesleri İsrail’e kabul ettirdi.

Ayrıca, İran’ın petrol ihracatındaki büyük artışa göz yumarak dolaylı olarak Hizbullah’ı ve İran’ın diğer destekçilerini güçlendirdi. Washington, Katar’ın "arabulucu" rolünü desteklerken, Katar Hamas liderlerini ağırlamaya devam ediyor; üstelik bu liderlerin bir kısmı ABD tarafından terörist olarak tanımlanmış durumda.

Çin ve Rusya ile yaşanan yeni Soğuk Savaş, İsrail’in İran üzerindeki etkisini sınırlıyor. Çin, İran’ın petrolünü satın aldığı ve ona sanayi malları sattığı sürece Batı'nın İran'ı zayıflatmak için yapabileceği fazla bir şey yok. Rusya’nın İran’la askeri iş birliği Ukrayna savaşı nedeniyle kısıtlanmış olsa da, Batı’nın manevra alanını daraltıyor. İsrail, aynı zamanda bölgedeki Amerikan etkisinin azalması ve rakiplerinin artan nüfuzuyla da karşı karşıya.

İsrail, zaferin önünde hem iç hem de dış engellerle karşı karşıya.

İsrail ordusu yedek askerlerin eğitimini ihmal etti. 1990'larda yılda ortalama 10 milyon gün görev yapan İsrailli yedek askerler, 2022’de sadece 2 milyon gün görev yaptı. Yedek askerlerin büyük kısmı eğitimlerini yetersiz alıyor ve insan gücü eksikliği Gazze’deki harekâtları sınırlıyor. Üstelik İsrail, teknolojiye ve özel kuvvetlere ağırlık vererek piyade eğitimini ihmal etti.

Bu durumun sonucunda İsrail, uzun süreli siyasi, ekonomik ve psikolojik zorluklarla karşı karşıya kalacak. Hamas’ın geriletilmesi Gazze’yi harap etmiş durumda ve bölge büyük olasılıkla öngörülebilir gelecekte İsrail askeri yönetimi altında kalacak. Hiçbir dış güç Gazze’yi yönetmeye hevesli değil ve çok sayıda Gazzelinin başka yerlere yerleştirilmesi mümkün görünmüyor. Yüksek düzeyde yedek asker bulundurmak ise İsrail’in ekonomisini zorlamaya ve halkın sabrını tüketmeye devam edecek.

İsrail, uzun vadede bölgenin en güçlü ülkesi olma yolunda ilerliyor. BM tahminlerine göre, Türkiye ve İran’ın çalışma çağındaki nüfusları bu yüzyılın sonunda yarı yarıya azalacakken İsrail’in nüfusu iki katına çıkacak.

Ancak önümüzdeki iki yıl, İsrail’in ekonomik ve manevi güç rezervlerini zorlayacak.

İsrail’in 7 Ekim’de yaşadığı istihbarat başarısızlığı, durumu daha da karmaşık hale getiriyor. Katar, Hamas’a her ay nakit dolu bavullarla 15 milyon dolar veya daha fazla para sağlamak için İsrail’le anlaşma yapmıştı. Katar, 2022'de ABD'nin "NATO üyesi olmayan büyük müttefiki" olarak tanımlandı; aynı unvan İsrail’e de verilmişti.

İsrail, Katar'ın Hamas’tan sessizlik satın aldığına inandırıldı. Ancak ya Hamas Katar’ı niyetleri konusunda aldattı ya da Katar, bu aldatmacanın bir parçasıydı. Katar, Hamas liderlerine ev sahipliği yapmaya devam ediyor, ama bu aldatmacaya karşı herhangi bir ceza da almadı.

Bu sorun Senato’da da ele alındı. Senatör Ted Budd (R-NC), Nisan 2023’te, ABD'nin Katar'ı "NATO üyesi olmayan büyük müttefik" statüsünden çıkarmayı öneren bir tasarı sundu. Bunun nedeni, Katar’ın Hamas'a verdiği destekti. ABD Adalet Bakanlığı, Hamas yetkilisi Halid Meşal’i terör suçlamasıyla itham etti, ancak Katar onu ABD’ye iade etmeyi reddetti.

Katar, ABD dışındaki en büyük Amerikan hava üssüne ev sahipliği yapıyor ve Amerikan politikalarını etkileyebilecek bir güce sahip. Aynı zamanda İsrail’in düşmanı Hamas’ın en büyük finansörü ve uzun süredir Hamas liderliğine ev sahipliği yapıyor. ABD’nin aracılığıyla yürütülen rehinelerin iadesi müzakerelerinde de kilit rol oynuyor.

Arap Baharı sırasında Katar, ABD istihbaratı ile iş birliği yaparak Sünni cihatçıları destekledi. Katar, bu süreçte diğer Körfez ülkelerinden farklı olarak radikalleri kucakladı. Bu durum, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin Katar’a abluka uygulamasına yol açtı, ancak İran bu ablukayı delmeye yardımcı oldu.

Biden yönetiminin İran’ın petrol ihracatına yönelik yaptırımları hafifletmesi, İran’a ve müttefiklerine İsrail’e karşı ikinci ve üçüncü cepheleri açma fırsatı sağladı. Hizbullah’ın İsrail’e karşı yürüttüğü düşük yoğunluklu savaş, 60.000 İsrailliyi kuzeyden tahliye etmek zorunda bıraktı. İran kontrolündeki milisler, 7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail’e 8.000’den fazla füze fırlattı.

Gazze'de tam zafer elde etmek İsrail için zor olsa da Hamas'ı büyük ölçüde zayıflatmış ve büyük saldırıları önleyebilecek bir konuma gelmiştir. İran’ı tamamen durduramasa da İsrail güçlü bir caydırıcılık kapasitesine sahiptir. Çin’in Basra Körfezi’nden petrol ithal etmesi ve büyük bir savaşa karşı çıkması da İsrail’in lehine olan faktörler arasında. Ancak İsrail, uzun sürecek bir belirsizlik dönemine katlanmak zorunda kalacak.

ABD seçimlerinin sonuçları da İsrail’in geleceği üzerinde önemli bir etkiye sahip olacaktır. Biden yönetiminin İsrail'e yönelik tutumu ve ABD'nin bölgedeki etkisinin azalması, İsrail'i Batı'nın Ortadoğu'daki ileri karakolu olmaktan çıkıp, bölgedeki kendi çıkarlarını savunan bir ülkeye dönüştürebilir.

Kaynak: 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Makalede temsil edilen görüşlerin sorumluluğu yazara aittir, söz konusu yazı ve görüşler Hamaset'in editoryal politikasını yansıtmayabilir.