Çeviri: M. Hulusi Cengiz

İsrail'in ayrım gözetmeksizin sürdürdüğü hava ve kara saldırılarının sona erdirilmesi için müzakereleri yürüten Gazze'deki Filistin hareketi, Biden'ın "İsrail'in" önerisi olarak nitelendirdiği açıklamasından bir gün sonra bir bildiri yayınladı.

Hamas'ın açıklamasında Biden'ın kalıcı ateşkes çağrısı yapan konuşmasına olumlu bakıldığı teyit edilirken, Filistin hareketinin daha önceki müzakere turlarında talep ettiği diğer koşullara da yer verildi ve bunları garanti altına alan herhangi bir teklifle "yapıcı" bir şekilde ilgilenmeye hazır olunduğu ifade edildi.

Hamas, aşağıdaki maddeleri sunan herhangi bir anlaşmayı kabul etmeye hazır olduğunu söyledi:

- Kalıcı bir ateşkes

- İsrail güçlerinin Gazze'den tamamen çekilmesi

- Gazze Şeridi'nin Yeniden İnşası

- Yerlerinden edilen Filistinlilerin ikamet ettikleri yerlere geri dönmesi

- Ciddi bir esir ve tutuklu değişimi

Hamas, İsrail işgalinin "bu konudaki açık taahhüdünü" göstermesi gerektiğini vurguladı.

Açıklamada, artan ateşkes çağrılarının ve "Gazze'deki savaşa son verilmesi gerekliliğinin" "mücadele eden halkımızın efsanevi kararlılığının ve yiğit direnişinin" bir sonucu olduğuna dikkat çekildi.

Biden ne dedi

Cuma gecesi ABD Başkanı, Hamas'ın 6 Mayıs'ta kabul ettiği ancak İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu hükümetinin reddettiği bir önceki girişimin üzerine inşa edildiği anlaşılan girişimi açıkladı.

Öneri üç aşamadan oluşuyor: İlki altı hafta sürecek bir ateşkes; bu süre zarfında Hamas ve İsrail işgali Gazze'deki savaşa kalıcı bir son verilmesi için müzakerelerde bulunacak.

Eğer müzakereler altı haftadan daha uzun sürerse, ateşkes "düşmanlıkların kalıcı olarak sona erdirilmesi olan" ikinci aşamaya ulaşana kadar devam edecek.

Biden'a göre ilk aşama aynı zamanda "İsrail güçlerinin Gazze'nin tüm yerleşim alanlarından çekilmesini", yüzlerce Filistinli tutuklunun serbest bırakılması karşılığında kadınlar, yaşlılar ve yaralılar gibi esirlerin serbest bırakılmasını da içeriyor. 

ABD Başkanı, "İkinci aşama Hamas'ın kalan 100 rehineyi teslim etmesini ve İsrail'in tüm güçlerini Gazze'den çekmesini içeriyor" dedi.

Birinci aşamadan ikinci aşamaya geçmenin zor olacağını kabul eden Biden, garantörler "ABD, Mısır ve Katar'ın tüm anlaşmalara varılana ve ikinci aşama başlayana kadar müzakerelerin devam etmesini sağlamak için çalışacaklarını" söyledi.

İkinci aşama "erkek askerler de dahil olmak üzere kalan tüm canlı rehinelerin serbest bırakılması karşılığında bir takas olacak; İsrail güçleri Gazze'den çekilecek".

Daha önce karşılaşılan engel birinci aşamadan ikinci aşamaya geçilmesiydi.

Hamas, Mısırlılara ve Katarlılara, İsrail'in Gazzeli sivillere yönelik saldırılarının ilk aşamada tamamen sona erdirileceğine dair gerçek bir garanti verilmezse ikinci aşamada Gazze'de tutulan erkek İsrail askerlerini serbest bırakmayacağını açıkça ifade etti.

Biden ayrıca "İsrail'de bu planı kabul etmeyecek ve savaşın süresiz olarak devam etmesini isteyecek kişiler olduğunu da kabul etti. Hatta bazıları hükümet koalisyonunda yer alıyor. Ve bunu açıkça ifade ettiler: Gazze'yi işgal etmek istiyorlar, yıllarca savaşmaya devam etmek istiyorlar ve rehineler onlar için bir öncelik değil" şeklinde söyledi.

Biden bunun, Tel Aviv'i dünya sahnesinde yalnızlaştıracağını belirtti.

Üçüncü aşama ise öldürülen İsrailli esirlerden geriye kalanlarla birlikte Gazze için büyük bir yeniden inşa planı.

Bu anlaşma savaşı sona erdirecek mi? 

Biden'ın açıklamaları birçok kişinin bu girişimi kimin önerdiği konusunda spekülasyon yapmasına yol açtı.

ABD Başkanı zaman zaman anlaşmadan "İsrail'in teklif ettiği" bir şey olarak bahsetti.

Ancak konuşmasının başka noktalarında, muhtemelen Netanyahu'nun kendisini ya da güvenlik bakanı Itamar ben-Gvir ve maliye bakanı Bezalel Smotrich'i ima ederek İsrail'deki yetkilileri teklifi kabul etmeye çağırdı. Her ikisi de Netanyahu'nun savaşı sona erdirmesi halinde hükümeti devirmekle tehdit etmişti.

Bu durum bazı haber kaynaklarında Biden'ın Netanyahu'ya muhalif İsrailli liderlerle (kısa süre önce savaş kabinesinden çekileceğini açıklayan Benny Gantz gibi) temasa geçip İsrail başbakanını atladığı yönünde spekülasyonlara yol açtı.

Biden kendi kendini "gururlu bir Siyonist" olarak ilan etti ve konuşması sırasında da bunu açıkça ifade etmeye çalıştı.

Kasım ayında yapılacak başkanlık seçimleri öncesinde savaş karşıtı bir hareketin başını çeken üniversite öğrencileri nedeniyle ülke içinde büyük bir sorunla karşı karşıya.

ABD Başkanı, İsrail ordusunun Gazze'de on binlerce kadın ve çocuğun ölümüne ve yaralanmasına neden olan sekiz aylık harekâtta başarısız olduğuna dair istihbarat da almış olabilir.

Biden, "Tanımlanamayan bir 'tam zafer' kavramının peşinde süresiz savaş ... İsrail'i Gazze'de sadece batağa saplayacak, ekonomik, askeri ve insan kaynaklarını tüketecek ve İsrail'in dünyadaki izolasyonunu daha da arttıracaktır" dedi.

"Bu rehineleri eve getirmeyecektir. Bu Hamas'ı kalıcı bir yenilgiye uğratmayacaktır" diye ekledi.

Uzmanlar ABD'nin Netanyahu'ya karşı sabrını yitirmiş olabileceğini ve bu durumun İsraillilerin son ateşkes önerisini nasıl kabul edeceğini görmeyi zorlaştırdığını söylüyor.

Biden, "Eğer Hamas anlaşmaya hazır bir şekilde müzakerelere gelirse, o zaman İsrail'e de bu anlaşmayı yapabilmesi için gerekli esnekliği sağlayacak bir yetki verilmelidir," dedi.

Netanyahu'nun ofisi, "Hamas'ın askeri ve hükümet kabiliyetlerinin ortadan kaldırılması" da dahil olmak üzere tüm hedeflere ulaşılana kadar savaşın sona ermeyeceğini söyledi.

İsrailli muhalefet lideri Yair Lapid Netanyahu'ya ateşkesi kabul etmesi çağrısında bulundu.

Top her zaman İsrail'in sahasında olmuştur, Hamas'ın değil.

Filistinliler arasındaki bir diğer önemli mesele de ABD'ye güvenilip güvenilemeyeceği. Washington, Amerikan yapımı bombalarla Gazze'de çok sayıda savaş suçu işlenmesine izin vermişti.

Kaynak: tehrantimes.com