Yazar: Quinn Marschik

Çeviri: M. Hulusi Cengiz

Çin'in Filipinler'le olan anlaşmazlığını kısa süre önce tırmandırması, Pekin'in hak iddia ettiği toprakları savunma konusundaki istekliliğinin bir başka örneğidir. Bu olay, 2020 yılında Çin-Hindistan sınırında yaşanan ve her iki tarafın da iddialarını savunmak için sopa ve taş kullandığı benzer bir tırmanışın ardından geldi; Çin'in Tayvan çevresindeki askeri tatbikatlarından bahsetmeye bile gerek yok.

ABD'nin Çin'in hak iddia ettiği kayalıklar ve resifler konusunda Filipinler ve Japonya'nın yardımına koşma sözü vermesi ve Tayvan'ı savunmak için muhtemelen devreye girmesiyle birlikte Washington, Pekin'in kendi toprakları için savaşma isteğini daha iyi anlamalı- ve daha etkili bir politika oluşturmalı- ya da istikrarsızlaştırıcı bir çatışma riskini göze almalı.

Çin'in ihtilaflı bölgeleri nedeniyle savaş riski gerçek. En azından 2012'den bu yana Pekin, Güney Çin Denizi'nde askeri üsler inşa etmek ve Senkaku/Diaoyu Adaları çevresinde düzenli bir sahil güvenlik varlığını sürdürmek de dahil olmak üzere iddialarını aktif bir şekilde bastırdı.

Bununla birlikte Çin, ulusal bekası için hayati olarak gördüğü "temel çıkarlarının" bir parçası haline geldiği en az 2003 yılından bu yana iddialarını savunmak için güç kullanmaya isteklidir.

Çin Devlet Başkanı Xi Jinping'in 2049 yılına kadar "Çin Ulusunun Büyük Gençleşmesi" şeklindeki "Çin Rüyası", bu bölgeleri Çin Komünist Partisi'nin siyasi meşruiyetine daha da bağlayarak etkin bir şekilde uzlaşılamaz hale getirmektedir.

Bu sorun çözülene kadar Çin muhtemelen rejimden bağımsız olarak ihtilaflı topraklar üzerinde hak iddia etmeye devam edecek ve Pekin ile bir çatışmayı sürekli olarak masada bırakacaktır. Çin'in kaybettiği toprakları geri almak 1800'lerin sonlarından beri bir hedef olmuştur.

Bu durum Çin Cumhuriyeti (ÇHC) ülkeyi kontrol ederken de geçerliydi, Çin Halk Cumhuriyeti döneminde de geçerliliğini koruyor ve hatta Tayvan'daki ÇHC için de nominal olarak geçerli. Dahası, toprak bütünlüğü 300'lü yıllardan beri hükümetin meşruiyeti için bir gereklilik olmuştur- çoğu devletten çok daha eski.

Pekin'in toprak anlaşmazlıklarına olan hayati ilgisi göz önüne alındığında, Washington'un kazadan kaçınma ya da güç tehditlerine bel bağlaması en iyi ihtimalle sorumsuzluk, en kötü ihtimalle de pervasızlıktır. Çin'in Filippin gemilerine yönelik son saldırısında soğukkanlılık hâkim oldu, ancak her iki tarafın da gerilimi daha da tırmandırması ve Manila'nın Washington ile karşılıklı savunma anlaşmasına başvurması ne kadar sürer?

ABD'nin Filipinler ve Japonya'yı Çin'le olan ihtilafları konusunda askeri olarak savunma sözü zaten inandırıcılıktan yoksun. ABD'nin askeri tatbikatları ve seyrüsefer serbestisi operasyonları daha barışçıl bir Hint-Pasifik'e yol açmadı. Amerika'yı zayıflatabilecek, hatta yok edebilecek bir çatışmadan kaçınmak için daha akıllı politika seçeneklerine ihtiyaç var.

Çin'in en ciddi bölgesel parlama noktası ile ilgili olarak ABD, Tayvan İlişkileri Yasası kapsamında Tayvan'a karşı yasal yükümlülüklerini tam olarak yerine getirebilir ve Altı Güvence'yi hem Pekin hem de Taipei'ye ek taahhütler sağlayacak şekilde revize ederek çatışma eşiğinin altında kalabilir.

Silah satışlarının seviyesi sadece Boğazlar arası tehdit seviyesine değil, aynı zamanda Tayvan'ın kendini savunma isteğine de bağlı olmalıdır. Amerikalıların kendilerini korumak istemeyen bir varlık için hayatlarını ve hazinelerini feda etmeleri beklenmemelidir. Ayrıca, askeri satışlar Tayvan'daki bağımsızlık faaliyetleriyle de ilişkilendirilebilir.

ABD'nin Tayvan'ın bağımsızlığında hiçbir çıkarı olmadığından ve bu olay Çin'in güç kullanması için en olası tetikleyici olduğundan, Tayvan'ın silah satışlarının yaratıcı bir şekilde değiştirilmesi istikrar sağlayıcı bir güç haline gelebilir. Son olarak Washington, sorunun ABD çıkarlarını sürekli tehdit etmesine izin vermek yerine diplomatik yollardan çözüme kavuşturulması için seçenekleri araştırmalıdır.

Doğu ve Güney Çin Denizi ihtilafları konusunda Washington ulusal çıkarlarını ön planda tutmalıdır ki bu da kayalıklar ve resifler yüzünden olası Amerikan ölümlerini en aza indirmek anlamına gelmektedir.

ABD, Filipinler ve Japonya'nın iddialarını -tarafsızlık güvencelerine rağmen- dolaylı olarak desteklemeyi bırakarak, karşılıklı savunma anlaşmalarının yalnızca ana adalara yönelik bir saldırı durumunda devreye sokulabileceğini açıklığa kavuşturabilir.

Çin'in en ciddi bölgesel parlama noktası ile ilgili olarak ABD, Tayvan İlişkileri Yasası kapsamında Tayvan'a karşı yasal yükümlülüklerini tam olarak yerine getirebilir ve Altı Güvence'yi hem Pekin hem de Taipei'ye ek taahhütler sağlayacak şekilde revize ederek çatışma eşiğinin altında kalabilir.

Silah satışlarının seviyesi sadece Boğazlar arası tehdit seviyesine değil, aynı zamanda Tayvan'ın kendini savunma isteğine de bağlı olmalıdır. Amerikalıların kendilerini korumak istemeyen bir varlık için hayatlarını ve hazinelerini feda etmeleri beklenmemelidir. Ayrıca, askeri satışlar Tayvan'daki bağımsızlık faaliyetleriyle de ilişkilendirilebilir.

ABD'nin Tayvan'ın bağımsızlığında hiçbir çıkarı olmadığından ve bu olay Çin'in güç kullanması için en olası tetikleyici olduğundan, Tayvan'ın silah satışlarının yaratıcı bir şekilde değiştirilmesi istikrar sağlayıcı bir güç haline gelebilir. Son olarak Washington, sorunun ABD çıkarlarını sürekli tehdit etmesine izin vermek yerine diplomatik yollardan çözüme kavuşturulması için seçenekleri araştırmalıdır.

Doğu ve Güney Çin Denizi ihtilafları konusunda Washington ulusal çıkarlarını ön planda tutmalıdır ki bu da kayalıklar ve resifler yüzünden olası Amerikan ölümlerini en aza indirmek anlamına gelmektedir.

ABD, Filipinler ve Japonya'nın iddialarını -tarafsızlık güvencelerine rağmen- dolaylı olarak desteklemeyi bırakarak, karşılıklı savunma anlaşmalarının yalnızca ana adalara yönelik bir saldırı durumunda devreye sokulabileceğini açıklığa kavuşturabilir.

Kaynak: asiatimes.com

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Makalede temsil edilen görüşlerin sorumluluğu yazara aittir, söz konusu yazı ve görüşler Hamaset'in editoryal politikasını yansıtmayabilir.