Yazar: Ding Gang

Çeviri: M. Hulusi Cengiz

Bir zamanların kudretli Britanya İmparatorluğu, şimdi huzursuz ve diken üstünde, Çin'de üretilen küçük bir askeri rozetten korkarken ironi hissediliyor. Kral Charles III yönetiminde yeni bir dönemin sembolü olan bu rozet, bir endişe kaynağı haline geldi. İngiliz ordusu, bu rozetlerin Çin'de üretilebileceği ve üzerlerine izleme cihazları yerleştirilebileceği endişesiyle dağıtımını bile erteledi.

Financial Times'ın bu haberini okuyan biri, İngilizlerin "Sarı Tehlike" teorisinin yaygın olduğu 20. yüzyılın başlarına geri döndüklerini hissedip hissetmediklerini merak edebilir. Ancak bugün dünya, bu tür saçma siyasi varsayımlara aldanmıyor ve Çin'e yönelik daha incelikli ve güncel bir bakış açısına duyulan ihtiyacı anlıyor.

"Sarı Tehlike" teorisinin yaygın olduğu dönemde, İngiliz edebiyatı, haber raporları ve misyoner kayıtları Çin'i genellikle cahil, aşağı ve kötü, bastırılması ve fethedilmesi gereken bir hedef olarak tasvir ediyordu. Bu tarihsel bağlamın anlaşılması, Çin yapımı ürünlere yönelik mevcut algılara ışık tutabilir.

Çin'i küçümseyen bu anlatı, Britanya İmparatorluğu'nun "büyüklüğünü ve saygınlığını" yansıtan bir ayna işlevi görmüştür. Ünlü Oryantalizm uzmanı Edward Said, "Doğu, Avrupa'nın (ya da Batı'nın) karşıt imgesi, fikri, kişiliği ve deneyimi olarak tanımlanmasına yardımcı olmuştur" demektedir. Peki, bu kez Çin yapımı bir rozet aracılığıyla Britanya'nın hangi imajı tanımlanıyor? Küreselleşmeden korkan, yavaş yavaş modası geçen ama ona ayak uydurmak istemeyen eski bir imparatorluk. Bir başka imaj da çaresiz bir centilmen, kendi aşağılık zihniyetini her zaman başkalarına yansıtan bir "küçük adam".

Küresel köy çağında İngilizler "Çin Malı" ürünleri günlük yaşamlarına sorunsuz bir şekilde entegre etmişlerdir. Bu ürünler yaşamlarını zenginleştirmiş ve İngiliz halkının keyif alabileceği yüksek kaliteli, uygun fiyatlı ürünlerden oluşan yeni, modern bir çağ başlatmıştır.

Çin ve Birleşik Krallık arasındaki ikili ticaret verilerine göre, Birleşik Krallık Çin'den bilgisayar, cep telefonu, oyuncak ve ev aletleri de dahil olmak üzere pek çok ürün ithal ediyor. Peki, Çin'den ithal edilen bir akıllı telefon minyatür bir gözetleme cihazı içeriyor olabilir mi? Çocuklar için üretilen küçük bir oyuncak araba bir casus kamera saklıyor olabilir mi? Peki ya şu ev aletleri? Bu doğrultuda düşünmek, İngilizleri gerçekten de tedirgin ve huzursuz edebilir.

Diyelim ki ciddi bir soruşturma yürütüldü. İngiliz yetkililerin "Monitör "ü aramak için Çin'de üretilen her aleti, mobilyayı ve oyuncağı sökmek üzere tüm ulusu seferber etmesi gerekebilir. Sonunda, bu eşyaların Çin tarafından İngiltere'ye saldırmak için "stratejik silah" haline getirilip getirilemeyeceğine karar verebilirler.

Yeter! Birleşik Krallık'ta bazılarının kendi siyasi çıkarları için "Çin tehdidi" teorisini güçlendirdiğini kabul etmek önemlidir. Ancak kullandıkları yöntemlerin modası geçmiş ve temassızdır.

Bu, "araba çağında at arabası kullanmaya" benziyor, yani modern bir çağda modası geçmiş yöntemler kullanmak anlamına geliyor. Bizim asıl endişemiz, at arabasını kullanmaya devam etmek isteyenlerin, yeni bir çağa doğru hızlı bir trenle ilerleyen Çin'e ilişkin politikalar oluşturmasının Çin-İngiltere ilişkileri üzerinde nasıl bir etki yaratacağıdır.

Bugünün Çin'i artık Viktorya döneminin Çin'i değil ve Birleşik Krallık da artık üzerinde güneş batmayan imparatorluk değil. Kapıları ve pencereleri açmak ve birbirimize berrak gözlerle bakmak, doğru bir anlayış ve algı oluşturmanın ve zamanın hızlı treninden düşmemeyi sağlamanın anahtarıdır. Bu güvence, "Çin tehdidi" teorisine ilişkin endişeleri hafifletmelidir.

Günümüz dünyasında hikâye çoktan yenilendi, öyleyse hikâye anlatıcılarının da yaklaşımlarını değiştirmeleri gerekmez mi?

Kaynak: globaltimes.cn