Yazar: Ellen Ioanes

Çeviri: M. Hulusi Cengiz

İsrail'in geçtiğimiz hafta çok sayıda Hizbullah hedefini vurması, Lübnan’ın yaklaşık yirmi yıldır en kanlı gününü yaşamasına neden oldu.

İsrail'in pazartesi günü güney ve doğu Lübnan'ın yanı sıra Beyrut'u hedef alan hava saldırılarında 450'den fazla kişi hayatını kaybetti, 1.500'den fazla kişi yaralandı. Hava saldırıları, İsrail’in Hizbullah üyelerini öldürmek amacıyla elektronik cihazlar kullandığı açık bir saldırının ardından düşmanlıkların önemli ölçüde tırmanışına işaret ediyor.

İsrail ve Hizbullah yıllardır Lübnan-İsrail sınırında düzenli olarak roket atışları yapıyor

Ancak 7 Ekim’de Hamas’ın İsrail’e saldırısına karşılık olarak Gazze’de savaş başlatan İsrail, Hamas’ın müttefiki Hizbullah'ın roket atışlarındaki artışına maruz kaldı. Hizbullah, İsrail'in daha derinlerindeki hedefleri vurdu. İsrail de saldırılarını artırdı, bunun sonucunda 110,000’den fazla Lübnanlı ve yaklaşık 60,000 İsrailli yerinden edildi.

Geçen hafta İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, İsrail’in Gazze ve Hamas’a karşı yürüttüğü savaşta Hizbullah'la çatışmaya daha fazla odaklanacağı "yeni bir aşamaya" girdiğini duyurdu. Gallant, “Ağırlık merkezi kuzeye kayıyor. Güçlerimizi, kaynaklarımızı ve enerjimizi kuzeye yönlendiriyoruz” dedi.

Gazze’deki çatışmanın İsrail, Hizbullah ve müttefikleri arasında tam teşekküllü bir savaşı tetikleyebileceği endişesi, yaklaşık bir yıldır var. Ancak İsrail’in son saldırıları, İsrail ve Hizbullah için oldukça rutin hale gelen kısasa kısas füze saldırılarının kırılgan dengesini tehdit eden ciddi bir tırmanışı temsil ediyor.

Henüz bilinmeyen birçok şey var: Hizbullah gerilimi daha da artıracak mı? İsrail Lübnan'a kara harekâtı başlatmaya hazır mı? ABD, İsrail’i geri çekilmeye zorlayacak mı?

İsrail ve Hizbullah çatışması kısa bir bakış

Hizbullah, onlarca yıldır İsrail ile çatışma halinde olan bir grup. Hem bir milis gücü hem de Lübnan parlamentosunda koltuk sahibi bir siyasi parti olarak, Şii toplumuna hizmet sağlıyor. Hizbullah, İsrail'in 1982’deki Lübnan işgalinin ardından kuruldu ve 2000 ile 2006’da İsrail'e karşı savaştı.

Son savaş, 1.000'den fazla kişinin ölümüne ve Lübnan genelinde yaklaşık 2,8 milyar dolarlık zarara yol açtı. Ülke bu savaşın yaralarını hala tam anlamıyla saramadı. Hükümetin çöküşü, Covid-19 ve 2020’deki Beyrut limanı patlaması ülkeyi daha da krize sürükledi. Lübnan, geniş çaplı bir savaşı kaldıramaz ve Hizbullah dışındaki Lübnanlılar 2006'daki gibi bir çatışmadan kaçınmak istiyor.

Bunun mümkün olup olmadığını zaman gösterecek. İsrail, temmuz ayında Hizbullah’ın üst düzey lideri Fuad Şükr'e suikast düzenledi. Lübnan Sağlık Bakanı Dr. Firass Abiad’a göre, Hizbullah’ın iletişim sistemine zarar vermek için çağrı cihazları ve telsizlerin kullanıldığı bu koordineli saldırıda en az 32 kişi öldü, 3.000’den fazla kişi yaralandı.

İsrail, cuma günü Beyrut'un banliyölerini ve iç kesimlerini bombaladı. Pazartesi günü ise 2006 savaşından bu yana Lübnan'a düzenlenen en ölümcül saldırılar yapıldı. Bu saldırıların kontrolden çıkma ihtimali yüksek, çünkü İsrail Gazze’de Biden yönetiminin “kırmızı çizgilerini” aşma istekliliğini gösterdi bile.

Hizbullah lideri Hasan Nasrallah, İsrail’in "adil bir intikamla karşılaşacağını" söyledi. Hizbullah, Gazze'deki savaşın başlamasından bu yana Hamas’la dayanışma içinde olduğunu vurguladı ve ateşkes sağlanana kadar saldırılarını sürdüreceğine söz verdi. Ancak Hizbullah'ın 7 Ekim’den bu yana İsrail topraklarına 8,000 roket attığı bildirildi.

Hizbullah’ın stratejik endişeleri

Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi Orta Doğu Programı Direktörü Jon Alterman’a göre, Hizbullah’ın birkaç endişesi var. Bunlardan biri, İran’ın desteğini sürdürmek ve İran’ın bölgesel stratejisiyle uyumlu kalmak.

Diğeri ise Lübnanlıların yüzde 85’inin yoksulluk sınırının altında olması. Eğer Hizbullah, İsrail’in Lübnan’a yıkıcı bir saldırısına yol açarsa, Lübnanlıların bir kısmı bunu pervasızca ve zarar verici bulacaktır.

Diplomatik bir çözüm kesinlikle mümkün. Hizbullah’ın Lübnan'ın güney sınırındaki mevzilerini kaldırması gibi bir çözüm, İsraillilerin kuzeydeki evlerine dönmelerine olanak sağlayabilir. Ancak İsrail, Hamas’ı ortadan kaldıramadığı gibi Hizbullah'ı da tamamen ortadan kaldıramayacaktır.

Kaynak: Vox

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Makalede temsil edilen görüşlerin sorumluluğu yazara aittir, söz konusu yazı ve görüşler Hamaset'in editoryal politikasını yansıtmayabilir.