Yazar: Sven R. Larson

Çeviri: M. Hulusi Cengiz

Hükümetin çöküşü kaçınılmaz olsa da Scholz yönetiminin hangi koşullar altında başarısız olduğuna dair daha geniş bir tartışma, Almanya ve diğer Batı Avrupa refah devletlerindeki politika kararlarına ışık tutabilir.

Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, 12 Kasım Salı günü durumu değerlendirdi:

Almanya'da iktidardaki koalisyonun çökmesi, iç mali kurallara bağlı kalarak büyümeyi canlandırmanın önündeki siyasi engellerin altını çiziyor... Şansölye Olaf Scholz'un görevden alınması, başta bütçe konuları, vergi indirimleri ve mali harcamalar olmak üzere ekonomi politikaları üzerinde uzun süredir devam eden iç çatışmaların ardından geldi.

Fitch Ratings, daha ayrıntılı olarak, SPD'li sosyal demokratlar, Yeşiller ve merkez-liberal FDP arasındaki koalisyonun, Almanya'nın anayasal borç tavanının getirdiği kısıtlamalar altında federal hükümet için bir bütçe üretemediklerinde dağıldığını açıklıyor. Sosyal demokratlar ve Yeşiller, borç freni olarak bilinen borç tavanına rağmen daha fazla vergi geliri olmadığı sürece daha fazla hükümet harcaması yapılmasını istiyordu.

Yine Fitch:

SPD ve Yeşiller, Almanya'nın ekonomisini canlandırmaya yardımcı olmak ve önerilen 2025 bütçesindeki finansman boşluğunu doldurmak amacıyla borçlanma kısıtlamalarını geçici olarak hafifletmek için [borç frenindeki] acil durum hükmünün kullanılması çağrısında bulundu. Liberal FDP'nin bu tür önlemlere karşı çıkması, koalisyonu savunulamaz hale getirdi.

Almanya'da son günlerde kamuoyunda yapılan tartışmalara bakılırsa, Şubat 2025'te yapılacak seçimlerden sonra yeni bir koalisyonun kurulabileceğine dair bir umut var gibi görünüyor. Ne yazık ki, böyle bir koalisyon için görünüm en iyi ihtimalle kötümser ve bunun nedeni öncelikle Almanya'nın dört düzen partisinin Federal Meclis'e hâkim olduğu eskimiş sisteminden kaynaklanmıyor.

Bunun nedeni daha ziyade Almanya'nın yakın siyasi tarihinde, özellikle de borç freninin kendisinde yatıyor. Bu sistem, eski Şansölye Angela Merkel döneminde oluşturuldu ve Alman anayasasında yer aldı. Merkel, borç frenini Almanya'nın kamu maliyesini kontrol altına almak için kullandığı için sık sık takdir edilmektedir; Şekil 1'in gösterdiği gibi, borç/GSYİH oranı önce artmış, borç freninin uygulanmasından sonra azalmıştır:

Almanya: Cari Fiyatlarla GSYİH'nin Payı Olarak Konsolide Devlet Borcu

Şekil 1'in ikinci yarısındaki düşüş eğilimiyle ilgili sorun, bunun bir bedeli olmasıdır: vergi/GSYİH oranında mütevazı ama yine de zararlı bir artış. Ancak bu durum Angela Merkel'i hiç rahatsız etmemiş gibi görünüyordu; tüm niyet ve amaçlar için, kendisi bir mali bürokrattan biraz daha fazlasıydı.

Alman Federal Meclisi, Alman ekonomisindeki kamu sektörünü kapsamlı ve yapısal bir şekilde reforme edene kadar, her yeni şansölye Olaf Scholz'un kaderinden sadece bir bütçe görüşmesi uzakta bir siyasi hayat yaşayacak. Bunun nedeni, yukarıda alıntılanan Fitch makalesinde yer alan bir terimde yatmaktadır: “Finansman açığı.”

Tüm modern Avrupa ekonomileri gibi Almanya da ayrıntılı bir refah devletine sahip. Çok az istisna dışında, bu refah devletleri, harcamaların zaman içinde otomatik olarak artacağı şekilde inşa edilmiştir. Programlar, harcamaları yardım programının sağladığı malların, hizmetlerin ya da nakit yardımlarının niteliğine göre belirlenen yardımlar sunar.

Örneğin, sağlık hizmetlerinde, ihtiyaç duyulan harcama miktarı tıbbi ekipman, farmasötik ilaçlar ve eğitimsiz asistanlardan en uzman doktor ve cerrahlara kadar sağlık çalışanlarının istihdam maliyetine göre belirlenir. Tüm bu maliyetler zaman içinde, özellikle de tıp bilimi ilerledikçe uzun vadede artar: ekipman ve farmasötik ilaçlar, daha karmaşık sağlık koşullarının tedavisine yardımcı olabildikçe daha karmaşık hale gelir. Aynı şekilde, tıp bilimi daha iyi tedavi etmeyi ve iyileştirmeyi öğrendikçe tıbbi personel de daha iyi eğitim almaktadır.

Tüm bu gelişmeler daha yüksek maliyetlere yansımaktadır. Ancak, doğası gereği her yıl daha pahalıya mal olan sadece sağlık hizmetleri değildir. Sosyal programlar genellikle göreceli bir yoksulluk anlayışına dayanır.

Yoksulluk tanımımız zaman içinde değişir; yoksulluğu medyan gelirin %60'ı ile yaşamak olarak tanımlarsak, medyan gelirdeki %1'lik bir artış yoksulluk sınırını %1 yükseltir. 60'lık yoksulluk sınırının parasal değeri artar ve böylece daha fazla haneyi kapsar.

Sosyal yardımlara hak kazanma, bu göreceli yoksulluk kavramına dayandığında, bu yardımların maliyeti zaman içinde otomatik olarak artar.

Olaf Scholz yönetimindeki Alman hükümeti, refah devleti harcamalarındaki bu sistemik artışa ayak uydurmaya çalışıyordu. Onların sorunu, vergi gelirlerinin refah devletinin maliyetlerine paralel olarak artmamasıydı- ve neden artsın ki? Refah devleti harcamaları büyüdüğü için vergi gelirleri arasında nedensel bir bağlantı yoktur; vergi gelirleri, refah devleti harcamaları büyüdüğü için artmaz. (Altyapının genişletilmesi ve diğer büyüme yaratan kalemler için yapılan harcamalar çarpan ve hızlandırıcı etkileri nedeniyle farklı işliyor, ancak bu başka bir günün konusu).

Angela Merkel, bu sorunu Alman ekonomisi üzerindeki vergi baskısını artırarak çözdü. Vergiler 2005'ten 2019'a kadar GSYH'nin %43,5'inden %46,5'ine yükseldi. Bu, Almanya'nın mevcut ekonomik durgunluğunun büyük kısmını açıklayacak kadar büyük bir devlet maliyeti artışıdır.

Scholz hükümetinin düşmesi, Almanya'nın vergilerin daha fazla artırılmasına siyasi olarak karşı olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla federal hükümetin harcamaları artırması ve bunu daha yüksek vergilerle finanse etmesi mümkün değildir. Asıl soru, ülkenin kamu harcamalarında yapısal reformlara siyasi olarak hazır olup olmadığıdır.

Şubat ayındaki seçimlere, Almanya'nın refah devleti programlarını yeniden tasarlama önerileriyle girmeye cesaret edebilecek biri var mı?Sosyal yardımları bir yaşam biçimi değil, onurlu bir geçim düzeyiyle sınırlayan reformlara öncülük edecek yeterli siyasi cesaret var mı?

Bu reformlar ve sadece bu reformlar, Almanya'nın borç freniyle ilgili sorunları kalıcı olarak çözecektir.

Kaynak: The European Conservative

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Makalede temsil edilen görüşlerin sorumluluğu yazara aittir, söz konusu yazı ve görüşler Hamaset'in editoryal politikasını yansıtmayabilir.