18. yüzyılın başında Kazak Hanlığı tek bir devlet olarak var olmuştur. Özellikle Tauke Han (1680-1718) döneminde Kazak Hanlığı, güçlü bir sosyo-politik yapıya, göçebe hayvancılığa dayalı geleneksel bir ekonomiye sahip köklü bir ülke haline geldi. Akıllı ve adil Tauke Han döneminde Ceti Cargı (Yedi Ferman) Yasası kabul edildi, devletin siyasi yapısının ve hukukun üstünlüğü ilkeleri belirlendi. Devletin yönetimi önemli ölçüde geliştirildi, Hâkimler Kurulu kuruldu. Tauke Han ayrıca komşu ülkelerle barışçıl ilişkiler ve ittifaklar kurmanın yollarını aradı. Ne yazık ki bu durum uzun sürmedi. Devlet kurumunun zayıflığı ve iç bölünmeler nedeniyle, Tauke Han hükümeti dış müdahalelere dayanamadı. Kazak Hanlığının bu durumu Tauke Han'ın ölümünden sonra daha da kötüye gitti.
BÖL-PARÇALA-İLHAK ET
Kazak Hanlığı’nın Rus İmparatorluğu'na katılması, sorunun Kazakların lehine çözülmesini de engelledi. Çarlık hükümeti, zamanla Kazak devletini zayıflatmış, hanlık sistemini kaldırmış ve bir Rus yönetim yapısı kurma politikası izlemiştir. Bu dönemi Sanjar Asfendiyarov, "Çarlık hükümeti, Kazak Hanlığı'nı yıkarak, Kazak sultanlarını iktidardan mahrum ederek, Kazakistan'ı o dönemde Rus İmparatorluğu'nun sıradan bir eyaleti haline getirdi" şeklinde ifade etmektedir. Bu nedenle Kazak cüzlerinin zayıflaması ve bölünmesi, çarlık hükümetinin misyonunu gerçekleştirmesi için elverişli koşullar yarattı. Bu bağlamda, Kazak toplumunun tarihini inceleyen tarihçi Milletvekili Vyatkin şöyle demektedir: “Çarlık hükümetinin Kazakistan'daki sömürge gücünü güçlendirmedeki ana görevi, farklı feodal beylerin birbirine hâkim olmasını önlemektir.”
ORTA CÜZ’DE HANLIK SİSTEMİ KALDIRILDI
Kazak devletinin kalıntılarını ortadan kaldırma çabalarının bir sonraki aşaması, Küçük Cüz’de yeni bir Rus yönetim sisteminin getirilmesiydi. Böylelikle hanlık kalıcı olarak ortadan kaldırılacaktı ancak proje başarısız oldu.
Hanın etkisini zayıflatma ve kademeli olarak ortadan kaldırma uygulaması, Orta Cüz'de Çarlık yönetimi tarafından gerçekleştirildi. Emperyal iktidar, Kazak cüzlerinin birleşmesinden korkuyordu. Abylai Han'ın en büyük oğlu Uali'nin gücünü sınırlamak için Çarlık hükümeti Sultan Bokei'yi Orta Cüz'de ikinci han olarak atadı. Bokei ve Uali hanlarının ölümlerinden sonra, Çarlık hükümeti Orta Cüz’de iktidara bir han atamama kararı aldı. Böylece, 19. yüzyılın ilk çeyreğinin sonunda, Orta ve Küçük Cüz’de hanlığın kaldırılması için uygun koşullar oluştu.
Çarlık hükümeti, hanlık saltanatını kesin olarak ortadan kaldırma projesini devam ettirdi. Hükümetin en önemli görevlerinden biri, hanlığı ortadan kaldırmak ve onun yerine bir sömürge yönetimi sistemi getirmekti. Bu amaçla 1822 yılında Speransky önderliğinde “Sibirya Kırgızları Hakkında Yönetmelik” kabul edildi. Bu yönetmeliğe dayandırılarak Orta Cüz’de hanlık kaldırıldı.
ÜÇ ANA HEDEF BELİRLENDİ
Kazakistan'ın Rus İmparatorluğu'na katılmasından sonra Çarlık hükümeti, sömürge idaresini güçlendirmek amacıyla Kazak bozkırlarındaki idari sistemi ortadan kaldırmayı kendisine görev edindi. 1867 yılında Cetisu ve Syrdarya, 1868'de Turgai, Uralsk, Akmola ve Semipalatinsk bölgelerinin yönetim sistemi kökten değiştirildi. Yeni kurallar geliştirilirken üç ana hedef belirlendi: Kazakların hızlı Ruslaştırılmasında başarı elde etmek, Hıristiyanlaştırmak ve onları askere hazırlamak. Bu reform ilk kez tüm Kazakistan topraklarını kapsıyordu.
Kazaklar sadece valileri (Bolıs- Volostnoy) ve köy büyüklerini (Starşin) seçme imkânına sahipti. Seçimler, kraliyet yetkililerinin katılımıyla yapıldı. Çarlık hükümetinin ayrılıkçı ve siyasi reformları sadece Kazak devletini yıkmakla kalmamış, aynı zamanda Kazak topraklarını Rus İmparatorluğu'nun mülkü ilan etmiştir.
Böylece Rusya, Kazak bozkırlarına yerleşerek söz konusu göçebe topraklarda istihkâmlar yapmış ve bu bölgelere Rusya’nın iç vilayetlerinde ikamet eden Rus ve Ukraynalı köylüleri yerleştirmiştir. Çarlık hükümetinin Kazakistan'da hanlığın ortadan kaldırılmasına yönelik idari ve hukuki reformlarının etkili sonuçlar ortaya çıkardığı görülmektedir.