Yazar: Beatrice Farhat
Çeviri: M. Hulusi Cengiz
İran, İsrail'in geçtiğimiz ay İran topraklarına düzenlediği saldırılara “ezici bir yanıt” vereceğini açıklayarak İsrail’e yönelik tehditlerini artırdı. Bu durum, Orta Doğu'da gerilimi tırmandırmaya devam ediyor.
26 Ekim'in erken saatlerinde İsrail, İran'da iki dalga halinde hava saldırıları düzenleyerek Karaj, Meşhed ve Tahran’daki askeri hedefleri vurdu. İsrail ordusu, kuvvetlerinin füze üretim tesislerini ve hava savunma sistemlerini hedef aldığını açıkladı. İran Hava Savunma Kuvvetleri ise saldırıyı “başarıyla” püskürttüklerini ve bazı bölgelerde sınırlı hasar meydana geldiğini duyurdu. İran ordusuna göre saldırıda dört İran askeri hayatını kaybetti.
İsrail’in bugüne kadar İran’a karşı düzenlediği en uzun süreli saldırı olan bu dört saatlik operasyon, 27 Eylül'de Beyrut'ta yapılan bir hava saldırısında Hizbullah lideri Hasan Nasrallah ve Devrim Muhafızları Komutan Yardımcısı Abbas Nilforuşan'ın ölümüne misilleme olarak İsrail'e balistik füze fırlatan İran’ın 1 Ekim tarihli saldırısına yanıt niteliği taşıyordu.
Son günlerde çeşitli İranlı liderler ve askeri komutanlar tarafından yapılan açıklamalar ve tehditler, bölgenin daha fazla şiddete sahne olmaya hazırlanırken İran’ın tepkisinin niteliği ve zamanlamasına dair soru işaretlerini artırdı.
Tırmanan Retorik
İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, İsrail’in saldırısına misilleme yapma sözü verirken, en son cumartesi günü İsrail ve müttefiki ABD'yi “ezici bir karşılık” konusunda uyardı. Devlet medyasında yayınlanan bir videoda Hamaney, “Düşmanlar ister Siyonist rejim ister Amerika Birleşik Devletleri olsun, İran’a ve direniş cephesine yaptıklarının kesinlikle ezici bir yanıtla karşılık bulacağını görecekler,” dedi.
Benzer tehditleri yineleyen Devrim Muhafızları Komutanı Tümgeneral Hüseyin Selami, İsrail ve ABD’nin İran’a karşı atacakları her adım için Tahran ve müttefiki direniş gruplarından “diş kırıcı bir yanıt” alacaklarını belirtti.
Pazar günü, 1979'da Tahran’daki ABD büyükelçiliğine düzenlenen saldırının 45. yıldönümü anısına yapılan bir mitingde konuşan Selami, “Bu yolda, direniş cephesi ve İslami İran, Washington ve Tel Aviv’i yöneten haydutların tehditlerine boyun eğmeden düşmanla yüzleşmeye ve onu alt etmeye hazırdır,” dedi.
Aynı törende konuşan Devrim Muhafızları Komutan Yardımcısı Tuğgeneral Ali Fadavi, İran'ın İsrail'in son “saldırganlığına” karşılık olarak bu ülkeye yeni bir saldırı düzenleyeceğini iddia etti. Ayrıntıların açıklanamayacağını ifade eden Fadavi, “Ancak kesinlikle gerçekleştirilecek,” diye belirtti.
Devrim Muhafızları Ordusu, İsrail’e yönelik ilk doğrudan saldırısını Nisan ayında gerçekleştirmişti. Bu saldırıda, İsrail'in Şam'daki İran Konsolosluğu’na düzenlediği ve iki Devrim Muhafızları komutanının ölümüne yol açan saldırıya misilleme olarak yüzlerce insansız hava aracı kullanılmıştı.
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Ekim ayındaki saldırıya verilecek yanıtın yoğunluğunun, İsrail'in bölgedeki askeri eylemlerini durdurma iradesine bağlı olduğunu söyledi. Hafta sonu yapılan kabine toplantısında Pezeşkiyan, “İran, topraklarına ve güvenliğine yönelik hiçbir ihlali cevapsız bırakmayacaktır,” dedi.
Ayrıca, “Eğer eylemlerini yeniden gözden geçirirler, ateşkesi kabul ederler ve bölgedeki masum insanların öldürülmesini durdururlarsa bu, tepkimizin niteliğini ve yoğunluğunu etkileyebilir,” diye ekledi.
Sahadaki Hazırlıklar
İran yönetimi karışık mesajlar verirken ve beklenen misillemenin niteliği konusunda belirsizlik devam ederken, Wall Street Journal (WSJ) pazar günü, Tahran’ın Arap diplomatları İsrail’e yönelik “karmaşık” bir yanıt hazırlığı konusunda bilgilendirdiğini bildirdi. ABD merkezli gazete, plan hakkında bilgilendirilen İranlı ve Arap yetkililere dayandırdığı haberinde, İran ordusunun Ekim ayındaki saldırıda kayıplar vermesi nedeniyle Devrim Muhafızları ile ortak hareket edeceğini belirtti.
İranlı bir kaynak, operasyonun bir kısmının Irak topraklarından yürütülebileceğini ve bu saldırının İsrail askeri tesislerini “önceki saldırılardan çok daha agresif bir şekilde” hedef alacağını ekledi. Operasyonun zamanlamasına ilişkin olarak ise kaynak, yanıtın ABD seçimlerinden sonra, ancak ocak ayında yeni ABD başkanının göreve başlamasından önce gerçekleşeceğini belirtti.
ABD merkezli Axios haber sitesi ise perşembe günü İran'ın İsrail’e saldırı için Irak topraklarını kullanabileceğini bildirdi. İsrailli iki kaynak, İsrail’in kendi topraklarında başka bir misilleme saldırısından kaçınmak için Irak’tan çok sayıda insansız hava aracı ve balistik füze fırlatılabileceğine dair istihbarat aldıklarını ifade etti.
Zamanlama konusunda İsrailli kaynaklar, operasyonun büyük olasılıkla ABD başkanlık seçimlerinden önce yapılacağını belirtti. Çarşamba günü CNN’e konuşan üst düzey bir İranlı kaynak ise İsrail saldırısına “kesin ve acı verici” bir yanıtın muhtemelen ABD seçimlerinden önce geleceğini belirtti.
Perşembe günü New York Times’a konuşan ve planlar hakkında bilgi sahibi olan üç İranlı yetkili, Hamaney’in Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi’ne yanıtın hazırlanması talimatını verdiğini ve askeri komutanların İsrail’deki askeri bölgelerden oluşan bir hedef listesi hazırladığını söyledi. Yetkililer, saldırının büyük olasılıkla ABD seçimlerinden sonra başlatılacağını iddia etti.
Zamanlamaya dair belirsizlik sürse de İran’ın bir misilleme saldırısına hazırlandığı anlaşılıyor.
İran Dış İlişkiler Stratejik Konseyi Başkanı Kamal Kharrazi, El Mayadeen TV’ye verdiği demeçte, İran’ın “varoluşsal bir tehditle karşılaşması halinde” füzelerinin menzilini artırabileceğini söyledi.
İsrail’de yayın yapan Kanal 13, İsrail ve ABD istihbaratının İran’ın karadan karaya füze sistemlerinin ülke içindeki hareketlerini tespit etmek için İran’ın faaliyetlerini yakından izlediğini iddia etti.
Kaynak: Al-Monitor
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Makalede temsil edilen görüşlerin sorumluluğu yazara aittir, söz konusu yazı ve görüşler Hamaset'in editoryal politikasını yansıtmayabilir.