Yazar: Nabil Al-Sahli

Çeviri: M. Hulusi Cengiz

Aşırı sağcı partilerin Avrupa seçimlerinde başarılı olması sürpriz olmadı. Anketler sürekli olarak onların zaferini öngörüyordu. Popülist sağ, son yirmi yıldır Avrupa'da demokratik seçimler yoluyla yükselişte. Dolayısıyla 2024'teki oylama, uzun bir trendin doğal bir sonucudur. Aşırı sağ partilere verilen oylar, Avrupa Parlamentosu'ndaki sandalyelerin dörtte birini elde etmelerini sağladı ve onları en büyük grup olan merkez sağ Avrupa Halk Partisi ile aynı seviyeye taşıdı.

Ancak yeni bir gelişmeye tanık oluyoruz: gençlerin popülist ayaklanmasının ilk işaretleri. Hem Avrupa hem de ulusal seçimlerde 30 yaş altı seçmenler, Almanya'da Alternative für Deutschland (AfD), Fransa'da Rassemblement National (Ulusal Miting), İspanya'da Vox, İtalya'da Brothers, Portekiz'de Chega (Yeter), Belçika'da Vlaams Belang (Flaman Çıkarı) ve Finlandiya'da Finns partisi gibi aşırı sağ partilere destek verdi.

Seçilme yaşının Avusturya, Belçika, Almanya ve Malta'da 16'ya, Yunanistan'da ise 17'ye indirilmesi bu eğilimi daha da güçlendirdi. Almanya'da aşırı sağcı AfD, gençler arasında rakipsiz bir popülariteye sahip ve oy kullanan 16-24 yaş arası gençlerin %17'sinin desteğini aldı. Fransız gençliği, 2017 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde olduğu gibi slogan atmıyor: "Ne Le Pen ne Macron ne Patriot ne de Patron: biz bundan daha iyisini hak ediyoruz." Bu kez Fransız gençliğinin %32'si, cinsiyet ayrımı gözetmeksizin Ulusal Miting'i destekledi. Elde edilen kazanımlar o kadar büyüktü ki Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'u erken seçim çağrısı yapmaya itti.

Bu durum, genç seçmenlerin ezici bir çoğunlukla Yeşil partileri desteklediği 2019 AB seçimleriyle tam bir tezat oluşturuyor. Beş yıl önce, gençler kozmopolit, kültürel olarak liberal ve gezegen için endişelenen bir imaj sergiliyordu. Ancak şimdi, Yeşil Anlaşma'yı geri almak ve AB'yi dizginlemek isteyen güçlere oy veriyorlar. Yeşil partiler bu hafta sonu ciddi kayıplar yaşadı. Greta Thunberg tarafından 2018'de başlatılan ve gençlerin öncülük ettiği uluslararası iklim hareketi Fridays for Future (Gelecek için Cumalar) artık geçmişte kalmış gibi görünüyor.

Peki, gençlere ne oldu? Bu dramatik fikir değişikliğinin nedeni nedir?

Dünyanın dört bir yanındaki gençler giderek daha mutsuz ve huzursuz oluyor. 2024 Dünya Mutluluk Raporu, gençlerin şu anda eski kuşaklardan daha mutsuz olduğuna işaret ediyor. Ancak görünür bir azınlık küresel ısınma ve uzaktaki savaşlara karşı harekete geçerken, gençlerin sessiz çoğunluğu büyüklerini uyutmayan aynı yaşam kalitesi kaygılarından rahatsız görünüyor. Rapora göre, Avrupalıların %93'ü için en büyük endişe kaynağı artan hayat pahalılığı iken, bunu yoksulluk ve sosyal dışlanma tehdidi (%82) takip ediyor.

Bu durumda neden sola oy vermiyorlar?

Aşırı sağa artan destek daha da şaşırtıcı çünkü anketler, solun alametifarikası olan sosyal ve ekonomik adalet temalarının, seçmenler için artık aşırı sağın en önemli konusu olan göçten daha önemli olduğunu gösteriyor. Solun kültürel liberalizmi, sosyal adalet ve çevreye duyarlılıkla birleştiren gündemi birçok gencin kaygılarına yanıt veriyor gibi görünüyor. Ancak Avrupa'nın gençleri sol eğilimli partileri terk ediyor. Amerika Birleşik Devletleri'nde de benzer bir değişim yaşanıyor. ABD'de gençlerin Demokrat Parti'yi destekleme eğilimini tersine çeviren Donald Trump, genç seçmenler arasında destek kazanıyor.

Gençleri rahatsız eden şey ise yeni bir endişe: ekonomik belirsizlik ya da daha doğrusu "geçim güvencesizliği". Yaşlılar işlerini kaybetme korkusuyla yaşıyorsa, genç nesiller de ne kadar yüksek lisans yaparlarsa yapsınlar, ne kadar para, emek ve umut harcarlarsa harcasınlar asla bir iş bulamayacaklarından korkuyorlar. "Jugend in Deutschland" (Almanya'da Gençlik) adlı 2024 araştırmasının yazarları, gelecekteki refahla ilgili korkuların (kültürel şovenizmden ziyade) sağa kaymaya neden olduğunu ortaya koymuştur. Yoksulluğun yarattığı bıkkınlık, radikal değişim arzusunu ve siyasi sola desteği besleyebilir. Ancak sosyal statü kaybı korkusu, istikrar ve güvenlik için muhafazakâr içgüdüleri besler.

Burada başka bir şey daha söz konusudur. Gençler, siyasete ebeveynlerinin ve büyük anne ve büyük babalarının kullandığı ideolojik pusulayla, yani ya kültürel liberalizm ve sosyal adaletin sol kutbunu ya da kültürel gelenekçilik ve ekonomik özgürlüğün sağ kutbunu işaret eden oklarla yön vermiyor olabilirler.

Genelde "popülist partiler" nasıl görülüyorsa, bu partiler ne tek tip kültürel muhafazakârdır ne de "sağcı" olarak adlandırıldıklarında serbest piyasayı benimserler. Fransız Ulusal Miting ve Hollanda Özgürlük Partisi gibi partiler, tipik olarak liberal değerlere (ifade özgürlüğünden cinsiyet eşitliğine kadar) bağlılık ile sosyal, ekonomik, kültürel ve fiziksel güvenlik çağrılarını bir araya getirmektedir. Marine Le Pen'in 2022 manifestosu, 30 yaş altındakiler için vergileri kaldırma, öğrenci işçilere mali yardım sağlama ve öğrenci evlerini artırma sözü veriyordu. Geert Wilders, geçen yıl AfD liderleri gibi sağlık ve konut yatırımları üzerine kampanya yürüttü.

Bu partilerin, kadınların özgürleşmesine ve düşman olduğunu iddia ettikleri Müslüman gelenekçiliğinin sözde tehdidinden korumak için savundukları şey batı liberalizmidir. Böylece, kültürel liberalizm ve ırkçı yabancı düşmanlığı özelliklerini bir araya getirerek "Avrupa yaşam tarzını" savunuyorlar.

Peki, Avrupa gençliği gericileşti mi?

Henüz bu sonuca varmak için acele etmeyelim. Şimdilik, gençlerin popülist isyanından çıkarabileceğimiz tek şey, siyasi ana akımın onların şikayetlerine tatmin edici cevaplar vermediği. Solun kapsayıcı refah vaatleri, yeşil dönüşümün sosyal maliyeti karşısında pek de ikna edici değil. Ilımlı sağın mesleki başarı ve ekonomik rahatlıkla dolu bir yaşam vaatleri, iş piyasasındaki güvensiz istihdam karşısında daha az inandırıcı.

Gençlerin haklı öfkesini körükleyen, kolaycı ve mantıksız cevaplarıyla siyasi merkezin popülizmidir. O halde yetişkinlerin ne yapması gerektiği açıktır: herkes için istikrarlı geçim kaynakları, ekolojik sürdürülebilirlik ve kültürel özgürlükler çemberini oluşturmak. Böyle bir plan olmadığı sürece, Avrupa'daki gençler, olmak istedikleri kişiyi kaybetme pahasına sahip olduklarını nasıl koruyacaklarını söyleyen güçlere oy vereceklerdir.

Kaynak: middleeastmonitor.com

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Makalede temsil edilen görüşlerin sorumluluğu yazara aittir, söz konusu yazı ve görüşler Hamaset'in editoryal politikasını yansıtmayabilir.