Yazar: Gabriel Elefteriu
Çeviri: M. Hulusi Cengiz
Gerçek bir otokratik hükümet tarzında gerçekleşen bu olay, Georgescu'nun seçim yarışına girmek için adaylığını resmen sunmasından hemen önce yaşandı. Georgescu'nun kampanya ekibi üyelerine ve diğer siyasi ortaklarına karşı da çok sayıda polis baskını emri verildi.
Arka plan
Görünüşe göre tüm bunlar, Başsavcı'nın Georgescu'nun geçen yıl aralık ayındaki ilk cumhurbaşkanlığı kampanyasına ilişkin soruşturmasıyla ilgiliydi. Georgescu, 24 Kasım'da yapılan ilk turu açık ara farkla kazanmak için göreceli bir bilinmezlikten yükseldi. Bu sonuç, Anayasa Mahkemesi tarafından da onaylandı ve Georgescu, 8 Aralık'taki ikinci turu açık ara farkla kazanma yolunda ilerliyordu.
Bağımsız, düzen karşıtı, milliyetçi bir figür olarak Georgescu'nun ani yükselişi Romanya siyasetini sarstı. TikTok'taki güçlü performansının da yardımıyla elde ettiği ilk tur zaferi, hemen “Rus müdahalesine” bağlandı. Ancak Brussels Signal'in o dönemde açıkladığı gibi, Georgescu'yu zirveye taşıyan, büyük ölçüde itibarsızlaşmış siyasi sınıfın kasvetli ve geleneksel kampanyalarını şaşkına çeviren TikTok görüşlerinden ziyade kampanya mesajıydı. Gerçekten de Georgescu'nun sosyal medya ölçümleri, rakiplerininkinden daha düşüktü.
Yine de bu sonuç, AB'ye şüpheyle yaklaşan ve Ukrayna'da barışı tercih ettiğini ifade eden bir yabancıya cumhurbaşkanlığını kaybetme ihtimaliyle karşı karşıya kalan Romanya müesses nizamı tarafından “kabul edilemez” olarak değerlendirildi. Devletin istihbarat teşkilatları tarafından, Georgescu'nun ilk turdaki galibiyetinin bir “devlet aktörünün” (yani Rusya'nın) işi olduğunu iddia eden (Brussels Signal tarafından ayrıntılı olarak analiz edilen) sahte istihbarattan oluşan “tehlikeli bir dosya” hızla üretildi.
O zamanlar son günlerini yaşayan Biden Yönetimi, tamamen kanıtlanmamış bu teoriye onay verdi. AB de Romanya hükümetinin çizgisini sessizce kabul etti (daha sonra Thierry Breton sessiz kısmı yüksek sesle söyledi). Bu uluslararası siyasi destek sağlandıktan sonra, ülkenin Anayasa Mahkemesi, ikinci tur oylama devam ederken tüm cumhurbaşkanlığı seçim sürecini iptal etti.
Bugüne kadar, Rusya'nın seçimlere müdahale ettiğine dair hiçbir somut kanıt ortaya konmadı. O zamandan bu yana söylem, Georgescu'nun AB, Ukrayna ve diğer bazı konulardaki görüşlerinin müesses nizamın görüşleriyle örtüşmemesi nedeniyle cumhurbaşkanlığı görevine “uygun olmadığı” yönüne kaydırıldı. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin bu yıl Mayıs ayında tekrarlanması kararlaştırıldı. Bu arada, Aralık seçimlerinin iptal edilmesinden bu yana Romanya siyasetindeki temel soru, Bay Georgescu'nun tekrar aday olmasına “izin verilip verilmeyeceği” oldu.
Eğer bu durum, Batılı okuyucuların demokratik hassasiyetleri için şok ediciyse, öyle olmamalıdır. Aynı Romanya Anayasa Mahkemesi geçen yıl, bir başka “aşırı sağcı” Rumen siyasetçinin (ve Avrupa Parlamentosu üyesinin) Mahkeme'nin yeterince “demokratik” bulmadığı “inançları” nedeniyle ilk cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olmasını yasaklamıştı. Politico bile bu kararı “Putin tarzı” bir karar olarak nitelendirdi.
Mesele “hukuk” değil
Sadece 26 Şubat olaylarına kadar Romanya'da yaşananlar bile, özellikle de Aralık seçimlerinin iptal edilmesi, bu ülkede demokrasinin yok edildiğini kanıtlamaya yeter de artar bile. Sırf “yanlış” adam kazanmak üzere diye serbest seçimleri iptal etmek ve bu aşırı tedbire yol açan iddiaları destekleyecek herhangi bir kanıt sunmamak, Romanya'nın bir zamanlar katılmaya çok hevesli olduğu Batı demokratik uluslar topluluğunun tarihinde eşi benzeri görülmemiş bir harekettir. Bu, karanlık Üçüncü Dünya ülkelerindeki muz cumhuriyetlerinde olabilecek bir şeydir, ancak bir AB ve NATO üyesinde değil. Peki bunu neden yapıyorlar?
Bunun başlıca açıklaması, Georgescu'nun cumhurbaşkanlığının son derece yozlaşmış Romanya siyasi sınıfı için ölümcül bir olay olacağıdır. Ülkede yaygın olarak bilindiği üzere Romanya siyasi sistemi şantaja dayanmaktadır ve büyük ölçüde -acımasız komünist Securitate'nin halefleri olan- çeşitli hassas “dosyaları” elinde bulunduran istihbarat servislerinin “yardımı” ile yürütülmektedir. Gizli servisler siyasete ve adalet sistemine derinden müdahil olmakta ve siyasi oyunun hakemleri olarak hareket etmektedir.
Ve işte sorun da burada. Anayasa uyarınca ve başkanlığını yaptığı Ulusal Güvenlik Konseyi aracılığıyla Cumhurbaşkanı Romanya'nın istihbarat servislerine tam erişim, gözetim ve fiili kontrol yetkisine sahip. Dolayısıyla Georgescu'nun cumhurbaşkanı olmasını engellemek tüm siyasi sınıf için varoluşsal bir meseledir- tıpkı Donald Trump'ın ABD'de iktidara gelmesinin derin devlette derin bir temizliğe yol açması gibi.
Aslında bu olayların zamanlaması, USAID gibi kuruluşların ve Amerikan hükümetinin diğer bölümlerinin yerel siyasi güçlerin göz yummasıyla diğer ülkelerde (belki Romanya'da da) siyaseti şekillendirmeye ne ölçüde dahil olduklarının tam olarak ortaya çıkarılmasında ABD'de kaydedilen hızlı ilerlemeden tamamen bağımsız olmayabilir.
Geçen yıl aralık ayında Anayasa Mahkemesi aracılığıyla yapıldığı gibi, hukukun üstünlüğünü askıya alma ve demokrasiyi iptal etme yönündeki olağanüstü karar, ancak oyunda gerçekten yüksek risklerin varlığıyla açıklanabilir. Romanya rejiminin kendi kendine hizmet eden anlatısının iddia etmeye çalıştığı gibi, bu olayları “demokrasiyi kurtarmak”, “hukuku korumak” veya “Rus etkisine karşı koymak” olarak okumak zordur.
Daha ziyade, basitçe, egemen siyasi sınıfın güçlü bir “popülist” güce karşı hayatta kalma mücadelesi verdiği ve gerçek ne olursa olsun onu kontrol altına almak ve yok etmek için “hukuku” bahane olarak kullandığı tamamen siyasi bir mücadele gibi görünmektedir.
Ölümcül bir jeopolitik hata
Sayın Georgescu'nun şahsına karşı ya da “Rus müdahalesini” kanıtlayacak ciddi deliller olsaydı, şimdiye kadar ortaya konmuş olurdu. Romen savcıların Georgescu'ya karşı açtıkları “dava” ne olursa olsun -ki ilk suçlamalar oldukça zayıf ve dolaylıdır- bunu olduğundan farklı göstermenin neredeyse hiçbir yolu yoktur: bir cumhurbaşkanı adayının yarıştan dışlanması amacıyla siyasi amaçlı bir gözdağı ve tutuklama. (Bu arada Georgescu'nun büyük bir farkla kazanacağı tahmin edilen bir yarış).
Romanya'nın kendi ulusal çıkarları açısından en önemlisi, Romanya hükümeti tarafından gönderilen jeopolitik sinyaldir. Georgescu'nun gözaltına alınması- ki bunu yakında resmi bir tutuklama izleyebilir- yakın zamana kadar Romanya'nın başlıca stratejik ortağı ve güvenlik garantörü olarak görülen ABD'ye karşı eşi benzeri görülmemiş bir meydan okuma eylemidir.
Bizzat ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, Münih'te yaptığı son konuşmada Romanya'da aralık ayında yapılan seçimlerin iptal edilmesini eleştirdi ve Romanya hükümetinin “Rus etkisi” söylemini etkili bir şekilde reddetti. Elon Musk da Romanya halkının oylarının anti-demokratik bir şekilde iptal edilmesini defalarca dile getirmiştir. Ancak Romanya hükümeti şimdi “nükleer düğmeye” basmaya ve Bay Georgescu'yu etkisiz hale getirme kararını ikiye katlamaya karar verdi.
ABD'den gelen açık bir siyasi sinyale karşı bu küstahça meydan okuma, Romanya'nın ABD yerine Avrupa'yı seçme yönünde aldığı büyük bir jeopolitik karardan başka bir şey değildir. Bu karar, Avrupa-Atlantik ilişkilerinde Ukrayna'daki barış sorunu ve Avrupalıların şu ana kadar dışlandığı ABD-Rusya müzakereleri nedeniyle yaşanan hızlı çöküş bağlamında alındı.
Diğer pek çok Avrupa ülkesinde olduğu gibi Romanya'da da ABD'nin NATO'daki ve bölgedeki rolünü azaltması halinde Doğu Avrupa'ya yönelik güvenlik düzenlemeleri konusunda büyük bir endişe var. Ancak bunun gerçekte ne anlama geldiği pek açık değil.
Bu arada, geleneksel olarak AB ve NATO yanlısı olan Romanya müesses nizamı, Trump yönetiminin politikaları karşısında Avrupa genelinde yaşanan paniği ve yeni Beyaz Saray'a yönelik düşmanlığı büyük ölçüde paylaşıyor. Gerçekten de pek çok kişi Trump'ın Amerika'sını bir tür “düşman” olarak görme konusunda Avrupalı meslektaşlarına katılıyor.
Bu durum Romanya'da akla hayale gelmeyecek bir şeyi düşünmek için siyasi bir alan yarattı: ABD'yi kızdırmakla kaybedilecek pek bir şey kalmamış olabilir, zira Amerikalılar çekip gidiyor ya da öyle düşünülüyor. Öyle görünüyor ki, Georgescu'yu etkisiz hale getirmek ve Romanya'yı ülkenin eski siyasi sınıfının “güvenli ellerinde” tutmak gibi hayati bir ödülü elde etmek için ABD ilişkilerinde risk alınabilir.
Amerika'nın bugünkü olaylara tepkisinin olumlu olması pek olası değil. Bazı çevrelerde, Rusya'nın 2021 savaş öncesi taleplerine dahil ettiği Doğu Avrupa NATO ülkelerinden NATO birliklerinin ve teçhizatının çekilmesi konusunun mevcut ABD-Rusya müzakerelerinin bir parçası olabileceği zaten bildirilmişti.
Romanya'nın durumunda bu, Deveselu'daki Aegis Ashore anti-balistik füze savunma sistemi ve MK hava üssü ile buradaki ABD birlikleri de dahil olmak üzere çoğunlukla ABD askeri güçleri ve teçhizatını içerecektir. Bu Romanya'nın güvenliği için bir felaket olur ve ülkeyi gelecekte doğrudan Rus siyasi-askeri baskısına maruz bırakır.
Oysa tam da bu konular ABD tarafından Rusya ile müzakere edilirken, Soğuk Savaş'tan bu yana Romanya'nın ulusal güvenliği için en hassas, yap ya da boz anında, Romanya devletinin tek odak noktasının Washington'da lobi yapmak ve ABD'nin Romanya'nın savunmasına tam destek vermesini ve ileriye dönük olarak dikkate almasını sağlamak olması gerekirken, ülkenin siyasi liderliği ne yapmaya karar veriyor?
ABD'yi kışkırtmaya, Başkan Yardımcısı tarafından açıkça ifade edildiği üzere Amerika'nın demokrasi anlayışını rencide etmeye ve Romanya'nın anti-demokratik dönüşünü tüm dünyaya sergilemeye karar veriyor.
Tüm bunlar, ABD'nin Rusya ile yapacağı bir Realpolitik müzakerede Romanya'nın çıkarlarını takas etmesini kolaylaştırmaktan başka bir işe yaramayacaktır.
Bu fiyaskonun gerçek kazananı, Aralık seçimlerinin ilk iptalini Batı'nın demokratik değerlere bağlılığı konusundaki “ikiyüzlülüğünün” (Rusya'nın dediği gibi) bir kanıtı olarak değerlendiren Vladimir Putin olabilir. Şimdi ise Romanya, Georgescu'nun tutukluluğu üzerinden ABD'yi doğrudan karşısına alarak hatasını pekiştirmiş ve ABD'nin ipleri koparmasını çok daha kolay hale getirmiştir. Ne kadar aptalca.
Kaynak: Brussels Signal
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Makalede temsil edilen görüşlerin sorumluluğu yazara aittir, söz konusu yazı ve görüşler Hamaset'in editoryal politikasını yansıtmayabilir.