Yazar: Carl Deconinck

Çeviri: M. Hulusi Şentürk

Rusya, yeni bir nükleer anlaşma için yürütülen müzakerelerin başarısızlıkla sonuçlanması halinde, Batı'nın İran'a yönelik askerî harekât tehditlerini geri püskürttü.

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zakharova, 3 Nisan'da yaptığı açıklamada İran’a yönelik bir saldırının “felaketle” sonuçlanabileceğini söyledi.

Zakharova, “İran’ın muhaliflerinin çözüm bağlamında askeri güç kullanması yasadışıdır ve kabul edilemez. Dışarıdan İran’ın nükleer altyapı tesislerini bombalama tehditleri, kaçınılmaz olarak geri dönüşü olmayan küresel bir felakete yol açacaktır,” dedi.
Zakharova, “Bu tehditler kesinlikle kabul edilemez,” ifadelerini kullandı.

Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergei Ryabkov da tehditleri kınadı ve “Bunun sonuçları, özellikle de nükleer altyapıya yönelik saldırılar olursa, tüm bölge için felaket olabilir,” dedi.

Rusya Dışişleri Bakanlığı, Moskova'nın İran’ın nükleer programını Tahran’ın nükleer enerjiyi barışçıl amaçlarla kullanma hakkına saygı gösterecek şekilde çözmeye kararlı olduğunu vurguladı.

2 Nisan’da bazı Batılı ülkeler, “İran’ın nükleer programı konusunda bir anlaşmaya varılmadığı takdirde” askeri çatışmanın “neredeyse kaçınılmaz” olduğu uyarısında bulunmuştu.
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noël Barrot, o gün Ulusal Meclis’te yaptığı konuşmada İran’ın asla nükleer silah edinmemesi gerektiğini vurguladı.

Bundan önce ABD Başkanı Donald Trump, “anlaşma olmaması halinde İran’ın bombalanacağını” söylemişti. Ayrıca ülkeyi ikincil gümrük vergileriyle tehdit etmişti.

17 Ocak’ta İran ve Rusya, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında Kremlin’de yapılan bir görüşme sırasında Kapsamlı Stratejik Ortaklık Anlaşması imzalamıştı.
Ukrayna’daki savaşın bir sonucu olarak İran, Moskova'nın savaş çabalarını desteklemek için Şahed insansız hava araçlarını teslim ettiği için Rusya için bir ortak olarak önem kazandı.

İran ve BM Güvenlik Konseyi’nin daimî üyeleri olan Çin, Rusya, ABD, Fransa ve İngiltere, 2015 yılında İran’ın nükleer programlarının kontrol altına alınması ve böylece uluslararası yaptırımlardan muaf tutulması konusunda anlaşmaya varmıştı.

Trump, başkan olarak ilk döneminde, 2018’de ABD’yi anlaşmadan tek taraflı olarak çekti ve ABD yaptırımlarını yeniden yürürlüğe koydu.

2024’ün sonlarında Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA), İran’ın yüzde 60 zenginleştirilmiş uranyum stokunun 182 kilogramı aştığını bildirdi – bu miktar, daha fazla zenginleştirilmesi hâlinde birden fazla nükleer silah için yeterli olabilir.

Tahminlere göre İran’ın “patlama süresi” sadece bir ila iki hafta arasındadır, ancak bu süre gerçek bir savaş başlığı inşa etmek için gereken zaman ve uzmanlığı kapsamamaktadır.

ABD istihbarat değerlendirmeleri, İran’ın şu anda bir nükleer silah peşinde olmadığını ve Dini Lider Ayetullah Ali Hamaney’in, 2003 yılında durdurulan silah programının yeniden canlandırılmasına izin vermediğini göstermiştir.

Ancak İran’ın uranyumu yüksek seviyelerde zenginleştirmesi, santrifüj işlemlerini genişletmesi ve UAEK gözetimine getirdiği kısıtlamalar, uluslararası endişeleri artırdı.

Tahran, enerji ihtiyacını ve Hamaney’in nükleer silahları yasaklayan dini fetvasını gerekçe göstererek nükleer programının barışçıl olduğunu ısrarla vurguladı

Kaynak: Brüksel Sinyali