Yazar: Dahir Hassan Abd

Çeviri: M. Hulusi Cengiz

Tarih boyunca, büyük uluslar, tüm bölgelerin kaderini etkileyecek zor kararlar almaya sık sık çağrılmıştır. Bugün, Amerika Birleşik Devletleri, Somali'ye yönelik politikasında böyle bir anla karşı karşıya bulunuyor.

İttifakların değiştiği ve küresel rekabetin arttığı bu çağda, Amerika'nın Afrika Boynuzu'ndaki çıkarlarına en iyi hizmet, Somali'nin toprak bütünlüğünü desteklemeye devam ederek sağlanır. Bunu yaparak Amerika Birleşik Devletleri stratejik konumunu güçlendirir ve Somali ile uzun süredir devam eden etkili güvenlik iş birliği sicilini geliştirir. Bu, terörle mücadele çabalarını ilerleten ve bölgesel istikrarı güçlendiren bir ortaklıktır.

Uzun zamandır bir çatışma potası olan Afrika Boynuzu, şimdi kritik bir dönemeçte.

Klan temelli ihtiraslar Somali'nin ulusal bütünlüğünü parçalamakla tehdit ediyor. Yine de soy olarak bölünmüş, ancak ortak bir Somali mirasını paylaşan bu grupların ayrı devletler haline gelmesine gerek yok.

 Bir bölgenin kopmasına izin verilmesi, diğerlerini de aynı şeyi yapmaya teşvik edecek ve tehlikeli bir domino etkisi yaratarak parçalanmaya yol açacaktır. Bu tür bölünmeler, bölgeyi balkanlaştırma, istikrarsızlığı sürdürme ve El Şebab gibi aşırılık yanlısı gruplara yeniden toparlanmaları için verimli bir zemin hazırlama riski taşır. Somali'nin birliğini desteklemek, ABD-Somali iş birliğinin yıllar boyunca terörist ağları zayıflatmasını sağlayan güvenlik ortamını sürdürmesine yardımcı olur.

Açık konuşmak gerekirse, herhangi bir ayrılıkçı harekete uluslararası tanınma verilmesi Pandora'nın kutusunu açacaktır. Sudan'ın bölünmesinin ardından yaşananlara bakmak yeterlidir; bu bölünme, kalıcı bir barış getirmemiş, aksine çatışmaları ve acıları daha da derinleştirmiştir.

Somali'de böyle bir trajedinin tekrarlanması riskini almamalıyız. Bunun yerine ABD, Somali'nin 1960'ta tanınan sınırları içindeki egemenliğine bağlı kalmalıdır. Bu, dünyanın stratejik açıdan en hayati bölgelerinden birinin istikrara kavuşmasına yardımcı olan kalıcı bir politikadır.

Bu ortamda, küresel rakipler her türlü boşluktan faydalanmaya heveslidir.

Bölgede aktif olarak nüfuz peşinde koşan Amerikan çıkarlarının rakipleri, Amerika'nın konumu pahasına stratejik ve ekonomik çıkarlarını ilerletmek için istikrarsızlıktan yararlanmaya hazırdır.

Zayıf, parçalanmış oluşumlar, masa altı anlaşmalara, kaynak çıkarımına ve dış müdahalelere daha açıktır. Somali'nin birliğinin korunması, bu tür fırsatları sınırlandırmaya yardımcı olarak ABD çıkarlarının, kargaşadan yararlanan kötü niyetli bir rakip tarafından baltalanmamasını sağlar.

Güvenlik riskleri özellikle yüksektir. IŞİD dünyanın diğer bölgelerinde zemin kaybederken, lider kadrosu artık Afrika'yı yeni bir sınır olarak görüyor. Son haberler, IŞİD'in üst düzey isimlerinin yönetimin zayıf olduğu ve birliğin yıprandığı bölgelere taşındığını gösteriyor. Bölünmüş bir Somali, merkezi hükümetin dikkatini terörle mücadele operasyonlarından uzaklaştıracak ve yakın ABD-Somali güvenlik iş birliği sayesinde elde edilen başarıları sekteye uğratacaktır.

Buna karşılık birleşik bir Somali, tüm enerjisini aşırılık yanlısı gruplarla mücadeleye yönlendirebilir ve bu tehlikeli örgütlerin Amerikan ya da bölgesel güvenliği tehdit edecek yeni bir dayanak noktası bulmasını engellemeye yardımcı olabilir.

Ahlaki sorumluluk da bizi çağırıyor. Afrika Boynuzu insani krizlere yabancı değil; insanlar yerinden edilme, iklim kaynaklı zorluklar ve ekonomik sıkıntılarla karşı karşıya. Somali'nin parçalanması bu sorunları daha da derinleştirir, klan farklılıklarını şiddet için parlama noktalarına dönüştürür ve savunmasız nüfusları daha da savunmasız bırakır.

Washington, uyumlu bir Somali devletini destekleyerek eşit temsili, ekonomik kalkınmayı ve istikrarsızlığın temel nedenlerini ele almak için gerekli daha geniş koşulları teşvik etmektedir. Bunu yaparak ABD, sadece kendi stratejik çıkarlarını değil, aynı zamanda milyonlarca Somalili için daha güvenli ve adil bir geleceği de savunmaktadır.

Somali'nin kaynak potansiyeli, birliğin gerekliliğine başka bir boyut katmaktadır.

Kıyı suları, istikrarlı ve merkezi bir otorite altında yönetildiği takdirde, ortak refahı teşvik edebilecek önemli enerji gelişimi için umut vaat etmektedir. Parçalanma, kaynaklar ve deniz sınırları üzerindeki anlaşmazlıkları alevlendirecek ve muhtemelen yeni çatışmalar ile kaçırılan fırsatlara yol açacaktır.

Buna karşılık birleşik bir Somali, şeffaflığı teşvik edebilir, sorumlu yatırımları çekebilir ve halkının bu kaynaklardan faydalanmasını sağlayabilir. Tüm bunlar, ABD çıkarlarının gelişebileceği istikrarlı ortamı güçlendirir.

Bazıları ayrılıkçı talepleri desteklemenin, süregelen şikayetlere hızlı bir çözüm sunduğunu iddia edebilir. Ancak Amerika Birleşik Devletleri, uzun vadeli istikrarı zedeleyecek kestirme yollar arayışında değildir. Amerika'nın gücü her zaman birliğe, hukukun üstünlüğüne ve kapsayıcı yönetişime verdiği ilkeli desteğe dayanmıştır.

ABD, Somali'nin kurumlarını güçlendirmesine, güvenlik güçlerini geliştirmesine ve kapsayıcı siyasi diyaloğu teşvik etmesine yardımcı olarak aşiret bağlarının, ulusal kimliği rakip devletlere bölmek yerine zenginleştirmesini sağlar.

Önümüzdeki seçim açıktır. Somali'nin güvenlik kapasitesinin inşasında kaydedilen ilerlemeyi sekteye uğratacak bölünmeleri destekleyebilir ya da istikrarı, Afrika Boynuzu ve Amerikan çıkarları için elzem olan bir ulusun birliğine verdiğimiz desteği yeniden teyit edebiliriz. ABD, on yıllardır Somali'nin egemenliğini tanımış ve verimli bir terörle mücadele ortaklığından faydalanmıştır. Şimdi bu duruşu terk etmenin zamanı değildir.

Birleşik bir Somali'nin arkasında sağlam bir şekilde durarak, son derece riskli kısa vadeli çözümler yerine kalıcı istikrarı seçiyoruz. Aşırılık yanlısı ağları dengede tutan bir güvenlik ortamını koruyor, stratejik rakiplerin ABD'nin etkisini azaltma fırsatlarını reddediyor ve istikrarı, küresel ticaret ve terörle mücadele çabalarının ayrılmaz bir parçası olan bir bölgeyi koruyoruz.

Öngörü, diplomasi ve ilke yoluyla Somali'nin zor kazanılmış birliğini korumasına yardımcı olurken Amerika'nın Afrika Boynuzu'ndaki kalıcı çıkarlarını ilerletebilir ve koruyabiliriz.

Kaynak:  RealClearPolitics

Dr. Dahir Hassan Abdi, Somali'nin ABD Büyükelçisidir

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Makalede temsil edilen görüşlerin sorumluluğu yazara aittir, söz konusu yazı ve görüşler Hamaset'in editoryal politikasını yansıtmayabilir.