Dünya Sağlık Örgütü 11 Mart 2020’de koronavirüs salgınını duyurdu. 2020 yılında Rusya’da ekonomi % 3.1 oranında düşüş gösterdi.
Rusya’daki COVID-19 vakalarının sayısı 2020 Aralık ayının sonundan itibaren her gün düzenli olarak azalıyor. Ülkedeki ilk koronavirüs vakasının tespit edilmesinden sonra bir yıldan fazla zaman geçti. Peki, Rusya bu pandemi yılını nasıl atlattı? Nisan 2020’nin başlarında Moskova, muhtemelen daha önce hiç olmadığı kadar boştu. Kızıl Meydan’da, Mozole’deki Lenin dışında sadece iki polis devriyesi bulunuyordu. Ülkedeki kısıtlamalar yalnızca 30 Mart’ta başlamış, Vladimir Putin bunu 25 Mart’ta açıklamıştı. Rusya’daki ilk korona virüs vakası tespit edildikten üç hafta sonra Moskova’nın sokakları neredeyse tamamen boştu.
RESMİ KARANTİNA YOK. 1 HAFTA PAYDOS 1 AY İŞBAŞI
25 Mart 2020’de, Putin “karantina” kelimesini dile getirmedi. Ülkede karantina resmi olarak ilan edilmeyecekti. Süreç “1 hafta paydos ve 1 ay iş başı” şeklinde devam edecekti. 2020 ilkbaharında “Forbes” dergisi, çeşitli ülkelerin açıkladığı ekonomik destekleri özetledi. Rusya’da pandemi sürecinde devletin yıllık GSYİH’nın %1,2’sini harcamayı planladığı ortaya çıktı. Bu dönemde ABD % 12’den fazla, Fransa % 14, İtalya % 20 ve Almanya ise % 37’den fazlasını harcayacaktı. Bunlar ülkeler arasında karşılaştırma yapmak için önemli verilerdir.
Aynı anda ülkenin dört bir yanından, hastanelerin COVID-19 hastaları ile dolduğuna dair raporlar geliyordu. 10. Khabarovsk Hastanesinde bir doktor olan Anna Lyubavina'nın anlattığına göre, gün boyu hastanelere yeni hastalar giriş yapıyor ve gece gelenlere ise yer kalmıyordu. Çoğu zaman hastalar için koridorlara ek yataklar ve hatta koltuklar yerleştiriliyordu. Sabahları yaklaşık 5-7 gün önce hastaneye gelen hastalar taburcu edildiğinde, koridorlara yerleştirilen hastalar odalara geçebiliyordu. Vladimir Putin’in 11 Ağustos’ta korona virüse karşı Rus aşısının tescili hakkında konuştu. Aşı “Sputnik V” olarak adlandırılacak ve Rusya’da klinik çalışmaların üçüncü aşaması gerçekleştirilmeden tescillenecekti. Ancak tescilin hızı ülkeye yardımcı olmayacaktır. Şubat ayı sonunda, uygulanan aşı dozlarının sayısına göre Rusya, dünyada sadece 10. sırada ve aşılanan kişi sayısına göre de 50. sırada olacaktı. Rus bölgelerinin polikliniklerinde aşı bulunmuyor. Federal Devlet İstatistik Servisinin yayınladığı resmi verilere göre, bir yıl önce salgının başlangıcından bu yana Rusya’da 4 milyon 300 bin kişi korona virüs ile enfekte oldu ve iddiaya göre 90 binden az kişi hayatını kaybetti. Ancak Rus bölgelerinin sicil müdürlükleri tarafından yayınlayan ölüm sayıları çok daha fazla.
İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI’NDAN BERİ ÖLÜM SAYISINDA BÖYLE BİR ARTIŞ YAŞANMAMIŞTI
Bağımsız demograf Alexey Rakşa, “Sonunda 300 bin farka yaklaşıyoruz, geçen yıl 1 milyon 800 bin kişi hayatını kaybetti, bu yıl ise bu sayı yaklaşık 2 milyon 100 bin olacak” dedi. Ölüm oranı açısından, Rusya 2020 yılında dünyanın ikinci sırasındaydı. 1947’deki savaş sonrası ve açlık yılından beri hayatını kaybedenlerin sayısında böyle bir artış olmamıştı.
Rusya’da 2020’de 2 milyon 124 bin kişi hayatını kaybetti. Bu da pandemi öncesine göre 321 bin kişinin fazla olduğunu gösteriyor. 2020-2035 yıllarına yönelik Federal Devlet İstatistik Servisi demografik tahmin projesi hazırlanıyor. Tübingen Üniversitesi’nden Dmitry Kobak’ın 25 Mart’ta yaptığı hesaplamalara göre Rusya’da koronavirüs salgını döneminde yaşanan aşırı ölüm, salgından ölenlerin sayısının tahminen 414 bin kişiyi bulacağını gösteriyor. Bu sonuçlara göre Rusya, “beklenenin üzerinde” 560 bin ölümün gerçekleştiği Amerika Birleşik Devletleri’nden sonra ikinci sırada yer alıyor. Nüfus başına aşırı ölüm oranlarında ise Rusya 100 bin kişi başına 282 vaka ile Peru’dan sonra ikinci sırada.
ÖLÜM SAYISI ARTIŞINDA BAŞI KUZEY KAFKASYA ÇEKİYOR
2020 yılında Rusya’nın bölgeleri arasında en çok ölümün kaydedildiği yer Çeçenistan oldu. Bu bölgede yüzde 43’lük bir artış görüldü ve buna göre Federal Devlet İstatistik Servisi’nin koronavirüsten önceki tahmine göre neredeyse bir buçuk kat daha fazla insan öldü demektir.
Kuzey Kafkasya’nın diğer bölgeleri de ölüm artışında başı çekiyor. Listenin başında, Rusya ve Sibirya’nın Avrupa kısmında da yoğun nüfuslu birkaç büyük bölge var. Listenin sonunda ise seyrek nüfuslu bölgeler yer alıyor. Buryatia ve Magadan’da yıllık artış neredeyse sıfır ve Chukotka’da ölümlerin sayısı tahmin edilenden daha az.
ÖLÜM SAYILARINDA TUTARSIZLIK
Dmitry Kobak daha önce Rusya’da aşırı ölümlerin ayrıntılı bir analizini yayınladı ve aynı zamanda Ariel Karlinski ile birlikte 79 ülkeden aşırı ölümle ilgili verileri topladı. Operasyon merkezinin resmi verilerine göre, Rusya’da pandeminin başlangıcından itibaren 2020 yılı sonuna kadar 57 bin kişi koronavirüs sebebiyle hayatını kaybetti. Federal Devlet İstatistik Servisi, korona virüsün hem doğrudan hem de dolaylı yollardan ölüm sebebi olduğunu ve Covid-19 ile kayıtlı ölümlerin Nisan’dan 2020 Aralık sonuna kadar 162 bin kişiye ulaştığını iddia ediyor. Resmi verilerdeki tutarsızlık, Operasyon merkezi ile Federal Devlet İstatistik Servisi’nin metodolojik farklılığı ile açıklandı. Operasyon merkezi, vakaların ölüm verilerini gerçek zamanda elden toplarken, Federal Devlet İstatistik Servisi ise, ölüm verilerini birleşik devlet nüfus sicilinden topluyordu.