Yazar: David Goldman

Çeviri: M. Hulusi Cengiz

Orta Doğu'da Stratejik Yayılma Olmayacak

Hamas lideri İsmail Haniye'nin çarşamba günü erken saatlerde Tahran'da öldürülmesi ve ardından Hizbullah komutanı Fuad Şükr'ün hedef alınarak öldürülmesi, Orta Doğu'da daha geniş çaplı bir çatışma uyarısına yol açtı. Ancak altın, Haniye'nin öldürülmesinden önce bir miktar değer kazanmış olsa da bu haber üzerine herhangi bir değişiklik göstermedi. Piyasanın bu sessiz tepkisi yerinde bir değerlendirme.

İran, yeni cumhurbaşkanının yemin töreni için Tahran'ı ziyaret eden bir Hamas liderinin öldürülmesine öfkelense de Şii rejim, Sünni bir düşman için önemli varlıklarını riske atmaz. Çin’in bu duruma rahat bir tavırla yaklaştığı gözlemlenebilir.

Genellikle hükümetin görüşlerini yansıtan özel bir haber sitesi olan The Observer (guancha.cn), Şanghay Uluslararası Çalışmalar Üniversitesi’nden Profesör Fan Hongda ile bir röportaj gerçekleştirdi.

Hamas ve El Fetih'in pozisyonları arasında büyük bir uçurum var

Fan, Haniye’nin ortadan kaldırılmasının ılımlılığı teşvik edeceğini belirtti: "Bu olayın Filistin-İsrail barış süreci üzerinde fazla etkisi olmayacak çünkü Filistin ve İsrail'in doğrudan diyalog kurmasının bir yolu yok. İlgili diyalog platformu da mevcut değil, bu nedenle büyük bir etkisi olduğu söylenemez."

Fan, Filistin'deki iç çatışmaların çok derin olduğunu ve hemen çözülemeyeceğini vurguladı. Hamas hakkında farklı görüşlere sahip pek çok kişi ve grup var. Bu açıdan bakıldığında, liderlerin yok edilmesi ve Hamas’ın gücünün zayıflatılması gibi durumlar, İsrail dışında Filistin’deki pek çok grup tarafından da memnuniyetle karşılanıyor. Hamas ve El Fetih'in pozisyonları arasında büyük bir uçurum var.

Eğer Hamas daha büyük bir rol oynayamazsa, bu durum El Fetih de dahil olmak üzere çeşitli gruplara ve onların İsrail ile barış görüşmelerindeki siyasi pozisyonlarına fayda sağlayabilir

Basra Körfezi petrolünün en büyük ithalatçısı olan Çin, daha geniş çaplı bir savaştan kaybedeceği çok şey olduğunu biliyor. İsrail’in bu ayın başlarında Husilerin Tel Aviv’e yönelik insansız hava aracı saldırısına verdiği karşılık buna örnektir; İsrail, misilleme olarak bir Husi rafinerisine saldırmıştır. Yemen'de bir rafineriyi yok edebiliyorsa, İran'da da bunu yapabilir; İran'ın petrol terminallerinden bahsetmiyorum bile.

Genellikle tehdit, icradan daha güçlüdür ve bölgedeki tüm taraflar, bölgesel tırmanma konusunda kendi risk-ödül analizlerini yapacaktır. Fan'ın dediği gibi, "İran'ın iç güvenlik durumunun iyi olmadığını uzun zamandır biliyoruz."

İran'da suikastlar ilk kez meydana gelmiyor

Daha önce de İranlı nükleer bilim insanlarının ve Devrim Muhafızlarının saldırıya uğradığı ve hatta suikasta kurban gittiği pek çok vaka yaşandı. Genel kanı, İran'da çok sayıda casusun, özellikle de İsrail casuslarının bulunduğu ve bu nedenle İran güvenliğinin bunları engellemesinin zor olduğu yönünde.

İran'da önemli isimlerin suikasta uğramasının bir nedeni de bu. Elbette İsrail’i doğrudan Hamas liderini öldürmekle suçlamıyorum. Ancak İran'da çok sayıda İsrail casusu olduğunu söyleyebilirim. Tahran'a verilmek istenen mesaj: Şansınızı zorlamayın.

Kaynak: asiatimes.com

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Makalede temsil edilen görüşlerin sorumluluğu yazara aittir, söz konusu yazı ve görüşler Hamaset'in editoryal politikasını yansıtmayabilir.