Birçok kişi, eski Yugoslavya’da savaşlar sona ererken Balkan halklarının birbirini katlettiği bir ortamda, Avrupa Birliğine entegrasyon sürecinin sınırların kademeli olarak kalkmasına yol açacağını söylüyordu. Bu, onlara göre, Batı’nın bölgede barış ve güvenliği pekiştirme, Adriyatik’ten kara koridoru üzerinde güvenli bir etki bölgesi yaratma stratejisinin bir parçasıydı. Ancak AB şu anda kendi sorunlarıyla uğraşıyor ve AB’ye girmek ne kadar uzaksa bu fikirler de Balkanlara o kadar uzak.
Bugün genel olarak Arnavut toprakları baskı, rüşvet, işsizlik, piyasada birçok alanda verimsizlik, ekonomi ve sağlık sorunlarıyla boğuşmaktadır. Onlarca yıldır devam eden kötü yönetimler ve birbirini takip eden hükümetlerin sayısız başarısızlıkları sorunları daha da ağırlaştırmaktadır. Son 30 yılın demografik göstergelerine bakıldığında, gerilemeye sebep olan yönetimler sebebiyle toplum nüfusunun azaldığı da görülmektedir. Bazı bölgelerde Arnavut gençlerin nüfusu yüzde 55 oranında azalmıştır ve bu toplam nüfusun yüzde 41’ine tekabül etmektedir. Göç ve göçmenlik gibi demografik hareketlilikler bir toplumun ekonomik gelişimini ve biyolojik varlığını doğrudan etkileyen faktörlerdir.
ARNAVUTLUK’TA DURUM: EDİ RAMA’NIN AVANTAJI YÜKSEK
Arnavutluk'ta son dönemde Sali Berisha liderliğindeki muhalefet partisinin, kendisine karşı olan veya kendisinden farklı düşünen herkesi yenilmesi gereken düşmanlar gibi göstermesi bir dizi anlamsız ayaklanmalara sebep olmuştur. ‘Tehlikeli bir düşman’ tanımı bile siyasi ve ideolojik bir tutum olmaktan çıkmış, sadece Berisha’ya karşıtlık oluşturan inanç ve tutumlar için yapılmıştır. Böylelikle siyasî ortam belirli düşman tanımları üzerinden kolektif siyasi kimliklerin yaratıldığı bir hal almıştır.
Öte yanda, herhangi bir belirli ilke veya karara sahip olduğunu görmekte zorlandığımız Lulzim Basha var. Yıllar içinde art arda yapılan hatalar ve yaşanan kayıplar onun başarılı bir lider olmadığını göstermeye yeterdi. Fakat o, yeni ve sürükleyici bir güce olan ihtiyacı göremiyor. Tüm bunlar iktidar partisi ve lideri Edi Rama için avantaja dönüşüyor. Böylece Rama, birkaç sene daha rekabet olmadan liderlik edecek zemini rahatlıkla bulacaktır.
KOSOVADA, YENİ BİR ŞEY YOK
Albin Kurti, önceki partilerin hataları sonucu iktidara geldi. Bütün ülkeyi her alanda refaha eriştirme umuduyla halkın oylarını aldı. Ancak görünüşe göre fikir, deneyim ve kararlılık eksikliği bu hükümetin başarısızlığa uğramasını yol açıyor. Kosova’nın Sırbistan ile müzakerelerini ilerletme başarısızlığı burada önemli rol oynuyor. Başbakan ve Dışişleri Bakanı Kosova’nın resmen tanınmasını kolaylaştıran Open Balkan için bile gerekli adımlar atılmasını sağlamamıştır.
AB ASKIDA KALAN BİR HAYAL
Birçok kişi, eski Yugoslavya’daki savaşlar sona erdiğinde Avrupa Birliği entegrasyonu beklentisinin hayata geçmesiyle sınırların kademeli olarak kaldırılacağına inanıyordu. Ama AB kendi hatalarının sonuçlarını yaşıyor ve bu sonuç istikrarsızlaşma sürecinden çok liderlerin hatalarındandır. 2000 yılında Slobodan Miloseviç’i devirme kampanyasını yürüten ABD’nin eski Belgrad Büyükelçisi William Montgomery geçtiğimiz günlerde Hırvat devlet televizyonuna söyleşi verdi. Balkanlar’da yeni anlaşmazlıkların patlak vermesinden korktuğunu söyleyen Montgomery, sorunların çözülemediğini ve bu bölgenin artık ABD dış politikası için öncelik taşımadığını beyan etti.
Sonuç olarak, Balkanlar’daki durumun her geçen gün daha belirsiz ve güvensiz hale geldiğini söyleyebiliriz. Avrupa Birliği artık uzak bir hayal ve Arnavut halkları için çözüme giden yolda yer almıyor!