Yazar: Seth J. Frantzman

Çeviri: M. Hulusi Cengiz

Washington'da yeni bir yönetimin işbaşına gelmesi ve Batı Şeria'ya yeniden odaklanılmasıyla birlikte Lübnan'daki ateşkesin sürdürülmesi, İsrail'in çıkarına olacaktır.

İsrail ve Lübnan, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmaları sona erdirmek üzere Kasım 2024 sonunda ateşkes kararı aldı. Ateşkes, İsrail'in 1 Ekim'de Lübnan'da bir kara operasyonu başlatması ve Lübnan'daki Hizbullah liderlerini ve füze depolarını hedef almasının ardından geldi. Ateşkesin ilk süresi, 27 Kasım 2025'te başlamak üzere altmış gün olarak belirlendi. İsrail'in, altmış günün sonunda güney Lübnan'dan çekilmesi ve Lübnan ordusunun sınır bölgesine konuşlanarak Hizbullah'ın geri dönüşünü engellemesi gerekiyor.

Ateşkes anlaşmasının, BM Güvenlik Konseyi'nin 1701 sayılı kararının uygulanmasına yol açması bekleniyor. Bu karar, İsrail ve Hizbullah arasındaki 2006 savaşından bu yana uygulanmadı. Bunun yerine, Hizbullah Lübnan'daki cephaneliğini artırdı ve İsrail sınırına yakın bölgelere kuvvet yığdı.

 8 Ekim 2023'te, Hamas'ın bir gün önce İsrail'e yaptığı saldırının ardından Hizbullah da İsrail'e saldırılara başladı. 2024 yılı boyunca Hizbullah ve İsrail karşılıklı ateş açtı, Hizbullah İsrail'e binlerce roket ve insansız hava aracı saldırısı düzenledi. Ağustos ayına gelindiğinde, İsrailli yetkililer toplamda 7.500 roket ve 200 insansız hava aracı saldırısı gerçekleştiğini tahmin ediyordu.

İsrail ile Hizbullah arasında, 23 Eylül'de İsrail'in Kuzey Okları Operasyonu'nu ilan etmesiyle başlayan ve iki ay süren çatışmalar, 2006'daki savaştan bu yana yaşanan en şiddetli çatışmalar oldu. İsrail, Beyrut'ta ve Lübnan'ın Bekaa Vadisi'nde yüzlerce hava saldırısı düzenledi ve Hizbullah lideri Hasan Nasrallah ile muhtemel haleflerinden birini öldürdü.

Şimdi ateşkesin altmış günlük süresi dolmak üzere.

 İsrail ve Hizbullah'ın savaşa dönüp dönmeyeceklerine karar vermeleri gerekiyor. İsrail’de yayın yapan Ynet’in 22 Ocak tarihli haberine göre, İsrail Savunma Kuvvetleri'nin Lübnan'dan çekilmesi bekleniyor ancak bu konuda gecikmeler yaşanabilir. Hizbullah'ın terörist altyapısı Güney Lübnan'da kalmaya devam ediyor. İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Sa'ar, BM Lübnan Özel Koordinatörü Jeanine Hennis-Plasschaert ile görüştü ve "İsrail'in ateşkes anlaşmasını uygulamaya kararlı olduğunu ancak güvenliğinden ödün vermeyeceğini" vurguladı. Ayrıca, "Lübnan'ın İran işgalinden kurtulması ve daha iyi bir gelecek inşa etmesi için bir fırsat var," dedi.

Bu arada, Lübnan sınırında, IDF'nin 210. Tümeni, Dov Dağı çevresindeki tartışmalı bölgede operasyonlar gerçekleştirdi. Israel National News’e göre, baskında "İsrail topraklarını hedef alan tanksavar rampaları, roketatarlar, makineli tüfekler, dürbünler ve füzeler de dahil olmak üzere çok sayıda silah bulundu ve el konuldu."

İsrail ordusu sınır yakınlarında operasyonlarına devam ederken, Lübnan'ın yeni hükümeti de son bir aydır kendi ayakları üzerinde durmaya çalışıyor. Lübnan Silahlı Kuvvetleri'nin eski başkanlarından Joseph Aoun, 9 Ocak'ta cumhurbaşkanı seçildi. Lübnan'ın yeni Başbakanı ise BM'nin eski Lübnan elçisi Nevaf Salam oldu. Lübnan'ın yeni liderleri, ateşkesi uygulamak ve Lübnan ordusunu İsrail sınırına yakın bölgelere konuşlandırmak gibi acil zorluklarla karşı karşıya.

22 Ocak'ta Lübnan medyası, Lübnan ordusunun vatandaşlardan İsrail güçlerinin çekildiği bölgelere yaklaşmamalarını istediğini bildirdi. Lübnan’dan gelen haberlerde, Lübnan ordusunun Lübnan'ın güneyindeki Kfar Shouba’da konuşlandığı belirtiliyordu.

Lübnan’daki zorluk açıktır. Hizbullah, İsrail ile savaşta kayıplar vermiş ve ateşkesten bu yana öne çıkmamış olsa da hâlâ güçlü bir örgüt. IDF çekildikten sonra, güney Lübnan’daki bölgelere geri döndü.

İsrail’in Lübnan’da 1982’de başlayan ve başlangıçta Filistinli silahlı grupları etkisiz hale getirmeyi amaçlayan on sekiz yıllık savaşa, 2000 yılındaki çekilme ile son verdiği dönemde de benzer bir durum yaşanmıştı. Otuz dört gün süren 2006 savaşından sonra da IDF geri çekildi. Hizbullah, 2000 ve 2006’daki çekilmeleri zafer olarak kutladı.

İran’ın Hizbullah’ı destekleme rolü son aylarda gerileme yaşadı.

 Esad rejiminin 8 Aralık'ta düşmesi ve yerine Tahran’a daha düşman bir hükümetin geçmesi, İran’ın artık Suriye üzerinden Hizbullah’a kolayca silah sevkiyatı yapamayacağı anlamına geliyor. Esad rejimi artık olmadığına göre, Hizbullah kilit bir ortağını kaybetmiş oldu. İran’ın, Hizbullah’ın cephaneliğini yenilemesine yardımcı olmak için başka yollar bulması gerekecek. Bunun bir kısmı yerel olarak gerçekleştirilebilir ancak İran’ın desteği kilit önemdedir.

Şu anda İran’ın stratejik işlerden sorumlu cumhurbaşkanı yardımcısı olarak görev yapan Muhammed Cevad Zarif, 22 Ocak’ta Davos’ta yaptığı açıklamada İsrail’e karşı "direnişin" devam edeceğini söyledi. İran’ın, Hizbullah gibi vekil grupları kontrol ettiğini reddetti. Ancak daha geniş anlamda, ne olursa olsun Lübnan ve Filistin topraklarında İsrail’e karşı direnişin devam edeceğini belirtti.

İsrail’in şu anda iki cephede ateşkesi var. Lübnan ateşkesi iki ay sürdü ve Hamas ile ateşkes 19 Ocak’ta başladı. Yeni Trump yönetimi, her ikisinin de devam etmesini istiyor gibi görünüyor. İsrail hükümeti de odağını, Batı Şeria’daki terörist gruplarla mücadeleye kaydırmak istiyor gibi görünüyor.

IDF, 21 Ocak’ta "Demir Duvar" adı verilen yeni bir operasyon başlattı ve hem İsrail başbakanı hem de savunma bakanı bu operasyonu yorumlarında ön plana çıkardı. İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, operasyonun Batı Şeria’daki güvenlik durumunu değiştireceğini söyledi. "İran ahtapotunun ve radikal Sünni İslam’ın silahlarının, yerleşimcilerin hayatını tehlikeye atmasına ve doğuda İsrail Devleti’ne karşı bir terör cephesi kurmasına izin vermeyeceğiz. Ahtapotun kollarını koparana kadar güç kullanarak vuracağız," dedi.

Lübnan’daki ateşkesi sürdürmek, İsrail’in çıkarına olacak gibi görünüyor. Buna ek olarak, Trump yönetimi de bu ateşkeslerin devam etmesini ve böylece İsrail ile Suudi Arabistan arasında daha fazla diplomasi ve olası normalleşmenin önünün açılmasını istiyor gibi görünüyor.

Kaynak: The National Interest

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Makalede temsil edilen görüşlerin sorumluluğu yazara aittir, söz konusu yazı ve görüşler Hamaset'in editoryal politikasını yansıtmayabilir.