Yazar: Arlie Perliger

Çeviri: M. Hulusi Cengiz

Trump'ın vurulmasının kıl payı atlatılması, Amerikan demokrasisi için de kıl payı atlatılan bir durumdur.

Donald Trump'a 13 Temmuz 2024'te Pennsylvania'daki bir mitingde düzenlenen suikast girişimiyle ABD, giderek kutuplaşan siyasetinde bir başka şiddet olayına sahne oldu. Resmi olarak 2024 seçimlerinde GOP'un başkan adayı olmak üzere olan eski Başkan Trump, ilk belirlemelere göre bir kurşunun kulağını sıyırmasıyla suikast girişiminden kurtuldu. Ancak bir miting katılımcısı öldürüldü, daha fazla seyirci yaralandı ve şüpheli silahlı saldırgan da öldü.

 The Conversation'ın politika editörü Naomi Schalit, etkinlik sonrasında Lowell Massachusetts Üniversitesi'nden akademisyen Arie Perliger ile konuştu. Perliger, siyasi şiddet ve suikastlar üzerine yaptığı çalışmalardan edindiği bilgileri paylaştı. Perliger, ABD'deki keskin siyasi kutuplaşma göz önüne alındığında, "eninde sonunda insanların şiddete başvurması sürpriz değil" dedi.

Schalit: Haberi duyduğunuzda ilk düşündüğünüz şey ne oldu?

Perliger: Düşündüğüm ilk şey potansiyel bir iç savaşa ramak kalmış olmasıydı. Bence eğer gerçekten de Donald Trump bugün ölümcül yaralanmalara maruz kalsaydı, şu ana kadar tanık olduğumuz şiddet düzeyi, önümüzdeki birkaç ay içinde yaşanacaklarla kıyaslandığında hiçbir şey ifade etmeyecekti. Bence bu durum, ABD'de uzun yıllardır görmediğimiz düzeyde bir öfke, hayal kırıklığı, kızgınlık ve düşmanlığı ortaya çıkarırdı.

Bu suikast girişimi, en azından bu erken aşamada, birçok Trump destekçisi ve aşırı sağdaki birçok kişi arasında gayrimeşrulaştırıldıkları, savunmada oldukları ve temelde siyasi süreçte rekabet etmelerini ve Trump'ın Beyaz Saray'a dönmesini engelleme çabaları olduğu yönündeki güçlü duyguyu doğrulayabilir.

Gördüğümüz şey, aşırı sağdaki pek çok kişi için, son birkaç aydır zaten inşa ettikleri ve yaydıkları bir anlatıya çok iyi uyuyor.

Siyasi suikast girişimlerinin tek amacı birini öldürmek değildir. Daha büyük bir hedefleri vardır, değil mi?

Birçok açıdan suikast girişimleri, uzun bir siyasi mücadelenin bile yeterli olmayacağı düşünüldüğünde, siyasi rakipleri alt etmeye ve yenmeye yönelik uzun süreci atlar. Birçok fail suikastları, siyasi hedeflerine çok hızlı, çok etkili ve çok fazla kaynak ya da organizasyon gerektirmeyen bir şekilde ulaşmalarını sağlayacak bir araç olarak görüyor.

Bunu bugün gördüklerimizle ilişkilendirmeye çalışırsak, bence pek çok insan Trump'ı tek boynuzlu bir at, pek çok açıdan tüm muhafazakâr hareketi gerçekten tüketen eşsiz bir varlık olarak görüyor. Dolayısıyla onu ortadan kaldırmanın sorunu çözeceğine ya da çözebileceğine dair bir his var.

Trump'ın ilk seçildiği 2016 yılından bu yana muhafazakâr hareketin dramatik bir şekilde değiştiğini ve Trumpizm'in pek çok özelliğinin muhafazakâr hareketin farklı kesimlerinde oldukça popüler olduğunu düşünüyorum. Dolayısıyla Trump bir noktada emekli olmaya karar verse bile, Trumpizmin - bir dizi popülist fikir olarak - GOP'tan kaybolacağını düşünmüyorum. Ancak bunu bir tehdit olarak gören insanların neden Trump'ı ortadan kaldırmanın tüm sorunları çözebileceğini düşündüklerini kesinlikle anlayabiliyorum.

Siyasi suikastların nedenleri ve etkileri üzerine yaptığınız bir çalışmada, seçim süreçlerinin "en yoğun siyasi şikayetleri ele almadığı sürece... seçim rekabetinin siyasi figürlere yönelik suikastlar da dahil olmak üzere daha fazla şiddeti kışkırtma potansiyeline sahip olduğunu" yazmıştınız. Bu suikast girişiminde gördüğünüz şey bu mu?

Farklı partiler, farklı hareketler bazı konularda birlikte çalışmaya istekli değillerse demokrasi işleyemez. Demokrasi, birden fazla grup müzakere yoluyla bir tür uzlaşmaya varmaya, iş birliği yapmaya ve birlikte çalışmaya istekli olduğunda işler.

Son 17 yılda, temelde 2008'den ve Çay Partisi hareketinin yükselişinden bu yana gördüğümüz şey, ABD'de kutuplaşmanın arttığıdır ve bu kutuplaşmanın en kötü yanı, Amerikan siyasi sisteminin, diğer tarafla iş birliği yapmak isteyen politikacıları ve politika yapıcıları dışarıda bırakmamız anlamında işlevsiz hale gelmesidir. Bu birincisi. İkincisi, insanlar diğer tarafla iş birliği yapmaya istekli olan liderleri itibarsızlaştırıyor, dolayısıyla onları kendi değerlerine ve siyasi partilerine ihanet eden bireyler olarak sunuyor.

Üçüncü kısım ise insanların siyasi rakiplerini gayri meşrulaştırmasıdır. Siyasi bir anlaşmazlığı, ulusun karşı karşıya olduğu konusunda hemfikir oldukları zorlukları ele almak için birlikte çalışmaya yer olmayan bir savaşa dönüştürüyorlar.

Bu üç dinamiği birleştirdiğinizde, her iki tarafın da bunun sıfır toplamlı bir oyun olduğuna ve ülkenin sonu olduğuna ikna olduğu, temelde işlevsiz bir sistem yaratırsınız. Diğer taraf kazanırsa bu demokrasinin sonu olur.

Eğer her iki taraf da insanlara seçimi kaybetmenin dünyanın sonu olduğunu tekrar tekrar telkin ediyorsa, insanların eninde sonunda kanunu ellerine almaya ve şiddete başvurmaya istekli olmaları sürpriz olmayacaktır.

Kaynak: asiatimes.com

Arie Perliger: UMass Lowell'da güvenlik çalışmaları direktörü ve kriminoloji ve adalet çalışmaları profesörüdür.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Makalede temsil edilen görüşlerin sorumluluğu yazara aittir, söz konusu yazı ve görüşler Hamaset'in editoryal politikasını yansıtmayabilir.