Yazar: Joe Mulhall

Çeviri: M. Hulusi Cengiz

İngiltere’de aşırı sağcı ırkçılardan oluşan bir kalabalık, Rotherham'da sığınmacıların kaldığı bir oteli kuşattı, saldırdı ve yakmaya çalıştı. Bir kalabalık "yakın" ve "ateşe verin" sloganları atarak yanan bir çöp kutusunu binanın parçalanmış kapısından içeri itti.

Dehşete kapılan sığınmacılar, kırık camlardan aşağıya, ölümlerini isteyen kalabalığa baktılar. Benzer sahneler aynı günün ilerleyen saatlerinde Tamworth'deki bir otelde de yaşandı.

Bu olaylar, muhtemelen İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana yaşanan en kötü aşırı sağ şiddet haftasının sadece bir kısmını oluşturuyordu. Bu nefret dalgasının arkasında merkezi bir organizatör ya da tek bir grup bulunmamakla birlikte, sokaklarımızda yaşanan sorunlar, internet üzerindeki geniş ve merkezi olmayan aktivist ağlar tarafından planlanıp teşvik edilmiştir.

Ancak aşırı sağın rolü temel olmakla birlikte, bu ırkçı şiddet, daha ana akım aktörler tarafından körüklenen mevcut bir önyargı ikliminden kaynaklanmaktadır.

Sorunlar, salı günü öfkeli bir kalabalığın ayaklanması ve Southport'ta bir camiye saldırmaya çalışmasıyla başladı

 Ertesi gün Hartlepool'da, cuma günü de Sunderland'de ırkçı şiddet olayları yaşandı. Dikkat çekici bir şekilde, hafta sonu başladığında olaylar daha da tırmandı ve cumartesi günü Liverpool, Hull, Manchester ve Stoke-on-Trent'te aşırı sağcı "gösteriler" ırkçı saldırılara, ayaklanmalara ve yağmalamalara dönüştü. Hope Not Hate, geçtiğimiz hafta içinde ırkçılık ve aşırı sağın karıştığı 30'dan fazla olayı gözlemledi.

Gözlemlerimize göre, bu eşi benzeri görülmemiş aşırı sağcı faaliyet dalgasının tetikleyicisi Southport'ta çocuklara yönelik yürek parçalayıcı saldırı olsa da planlanan protestolar hızla çok kültürlülüğe karşı daha geniş bir düşmanlığın, Müslüman ve göçmen karşıtı önyargıların ve hükümet karşıtı popülist duyguların ifadesi haline geldi.

Bu şok edici olaylar İngiltere genelinde ortaya çıktıkça çeşitli yanlış anlatılar da yayıldı. Bazıları başlangıçta olayları yıllar önce faaliyetlerini durduran İngiliz Savunma Ligi'ne (EDL) atfetti ancak bu gösteri dalgası, mevcut aşırı sağın giderek merkezileşen doğasını yansıtıyor.

Geleneksel aşırı sağcı örgütlere bağlı aktivistler gösterilere katılmış olsa da bu protestoların çoğu organik olarak, genellikle internet üzerinden merkezi olmayan aşırı sağcı ağlara bağlanan yerel halk tarafından planlanmıştır.

Ortak sloganlar, dil ve ikonografi, bu isyancıların uyumlu veya koordineli bir grup oluşturduğunu göstermiyor; daha ziyade, organizatörlerinin ve katılımcılarının genellikle örtüşen çevrimiçi alanlarda aktif oldukları anlamına geliyor. Merkezi olarak örgütlenmemiş olsalar da katılımcılar ortak bir öfke kaynağından besleniyor ve sıklıkla aynı sloganları- özellikle de "yeter artık", "tekneleri durdurun" ve "çocuklarımızı kurtarın”- tekrarlıyorlar.

Modern teknoloji ve özellikle de sosyal medya, bireylerin geleneksel örgütsel yapılardan bağımsız olarak ortak siyasi hedefler doğrultusunda iş birliği yapmalarını sağlıyor. Bu ağlar, resmi liderlerden yoksundur ancak genellikle aşırı sağcı sosyal medya "etkileyicileri" arasında seçilen figüranlara sahiptir.

Yanlış bilgilerin yayılmasında rol oynayan aşırı sağcı figürler arasında belki de en öne çıkanı Stephen Yaxley-Lennon (nam-ı diğer Tommy Robinson) idi

Şu anda Ayia Napa'da tatilde olmasına rağmen, X'te İslam'ı eleştiren ve Southport'taki isyancıların "öfkelerinde haklı olduklarını" söyleyen paylaşımlar yapıyordu. Bu haftaki protestoların çoğunda camilere tuğla fırlatan ve ırkçı sloganlar atan göstericiler tarafından düzenli olarak onun adının zikredilmesi hiç de şaşırtıcı değildi.

Bu şiddet dalgasının bir dizi sosyal medya platformu üzerinden örgütlenmiş olması, internette yaşananların toplumlarımızda ve sokaklarımızda gerçek bir etkiye sahip olduğunun bir başka kanıtıdır. Lennon ve saldırganın yanlışlıkla "yasadışı göçmen" olduğunu iddia eden ve insanlara "uyanmalarını" söyleyen kötü şöhretli kadın düşmanı Andrew Tate de dahil olmak üzere Southport'taki saldırı hakkında paylaşım yapan bazı kişiler daha önce X'te (eski adıyla Twitter) platform dışı bırakılmış ancak Elon Musk'ın platformun kontrolünü ele geçirmesinin ardından hesapları geri verilmişti. Bu durum, aşırı sağcı bir hareketin bir kez daha milyonlarca insana ulaşabilmesine yol açtı.

Pazartesi günü Southport'ta meydana gelen ilk saldırıdan birkaç dakika sonra, saldırgan olduğu iddia edilen kişi hakkında yanlış bilgiler internette yayıldı: Saldırganın Müslüman olduğu, İslam'ı motive ettiği ve kısa bir süre önce tekneyle gelen belgesiz bir göçmen olduğu gibi yanlış iddialar ortaya atıldı.

Ancak "fenomenler" yanlış bilgi yayarken, bu kadar çok insanın neden bu ırkçı motifli yalanlara inanmaya istekli olduğunu anlamak için sözde ana akım aktörlerin rolüne bakmalıyız. Bu hafta yaşanan olaylar, medyamızın bazı unsurları ve sözde ana akım politikacılar tarafından yıllardır beslenen mevcut önyargı ikliminin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Şok edici bir şekilde, şu anda milletvekili olan Nigel Farage bile "gerçeğin bizden saklanıp saklanmadığını" sorgulayan bir video yayınladı.

Müslümanları ve sığınmacıları şeytanlaştıran bitmek bilmeyen gazete manşetleri olsun, dönemin İçişleri Bakanı Suella Braverman'ın çaresiz insanların teknelerle gelişini "istila" olarak nitelendirmesi olsun, hepsi son günlerde şiddet olarak ortaya çıkan nefretin körüklenmesine katkıda bulunmuştur.

Bu şiddete bir yanıt olarak EDL'nin yasaklanmasından bahsediliyor

Bu etkili olmayacaktır, zira örgüt artık mevcut değildir. Bu sorundan çıkış yolumuzu yasaklamayacağız. Evet, bu şiddete katılan ve teşvik eden herkes adaletle yüzleşmelidir, ancak uzun vadede gerekli olan, toplumsal uyum konusunda ortak bir çalışma yapılması ve gazeteciler ile siyasetçilerin göç, sığınmacılar ve Müslüman toplumu tartışırken daha fazla sorumluluk ve doğruluk içinde hareket etmeleridir.

Aşırı sağ siyaset, siyasi bünyemizden ayrı ve farklı bir tümör değildir. Onun içinde yer alan ve yayılabilen bir enfeksiyondur. Geçtiğimiz hafta yaşanan dehşet verici olaylara verilecek her türlü etkili yanıt bunu dikkate almalıdır.

Medya yorumcuları ve hatta siyasetçiler de dahil olmak üzere pek çok kişi bu hafta yaşanan aşırı sağcı ayaklanmaları meşru bir öfke patlaması olarak göstermeye çalıştı. Oysa öyle değil. İçinde sığınmacıların bulunduğu bir oteli yakmaya çalışmanın "meşru" hiçbir yanı yoktur.

Camilere tuğla fırlatmanın ya da beyaz olmayan insanlara saldırmanın da "meşru" bir tarafı yoktur. Bu, nefret ve önyargı ikliminden kaynaklanan aşırı sağcı bir şiddettir ve tüm sorumlular hesap vermelidir.

Kaynak: The Guardian

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Makalede temsil edilen görüşlerin sorumluluğu yazara aittir, söz konusu yazı ve görüşler Hamaset'in editoryal politikasını yansıtmayabilir.