Amerika’nın taze başkanı Joe Biden, göreve gelir gelmez özellikle Suriye’de ve Doğu Akdeniz’de bölücü faaliyetlere hız verdi. Trump'ın Suriye’den kısmen çekilme adımlarını geri çevirerek atağa geçti. Göreve geldiği ilk andan itibaren Irak'tan Suriye'ye asker kaydıran Biden yönetimi özellikle, terör örgütüne destek için askeri sevkiyatları da artırdı.
Bu girişimlerin ardından Amerika Yunanistan’da yığınaklarını artırdı, Ukrayna’yla olan ilişkileri geliştirdi ve her iki stratejik noktada büyük mühimmat depoları inşa etme hedefine kilitlendi. Rusya ve Türkiye’yi hedef tahtasına alan ABD, Karadeniz ve Akdeniz’e hâkim olmak istiyor.
ATLANTİK’TEN KOPAN AVRASYA’YA KAYIYOR
Tüm bu gelişmelerle birlikte Amerika, Ukrayna krizini derinleştirme peşinde. ABD’nin başını çektiği Rusya ve Türkiye karşıtlığı üzerine, Avrupa liderleri soruna diplomatik çözüm bulmak için Rus Devlet Başkanı Vladimir Putin’in kapısını çaldı.
En son yapılan en dikkat çekici görüşme, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Vladimir Putin görüşmesi oldu. Bununla birlikte Atlantik’ten kopan her ülkenin soluğu Avrasya ülkelerinin yanında alması ise adeta Amerika’yı dehşete düşürdü.
PUTİN’DEN SALVO: RUSYA’YLA SAVAŞMAK MI İSTİYORSUNUZ?
Görüşmenin hemen ardından iki lider dünya basınının önüne çıktı. Putin konuşmasında, NATO’nun 2019 strateji belgesiyle birlikte Rusya’yı doğrudan düşman ilan ettiğini vurguladı. NATO’nun Rusya sınırında silahlanıp, yığınak yaptığını söyleyen Putin, “NATO, Rusya’ya ders vermeye kalkıyor” ifadelerini kullandı.
Putin-Macron görüşmesinde, öne çıkan en önemli gelişme ise Putin’in Fransa Devlet Başkanına, “siz Fransa’nın Rusya’yla savaşa girmesini mi istiyorsunuz?” sorusunu yöneltmesi oldu.
KRİZ NEDEN DERİNLEŞTİRİLİYOR?
45 milyon nüfusun yaşadığı Ukrayna, Rusya dışında en fazla etnik Rus’un yaşadığı stratejik merkezlerden birisidir. Birçok araştırmacı tarafından Kiev, Rus ulusunun doğum yeri olarak da kabul edilmektedir. Ukrayna özellikle, Rus doğalgazının taşınmasında anahtar konumdadır. Örneğin Ukrayna, geçmiş dönemlerde SSCB’nin tahıl ambarı olarak görev yapmıştır.
Ukrayna’nın, Rusya’nın çekim alanında tutulması başından beri sorunlu bir hal olarak okunmuştur. Bunda, Ukrayna’da siyasal hayatın daha çok Avrupa yanlısı gruplarla Rusya yanlıları arasında bir mücadele alanı olarak şekillenmesinin rolü vardır.
2004 yılında yaşanan karşı devrimci hareketlenme Putin’in Ukrayna’yı Rusya’nın etki alanında tutma çabasını önemli ölçüde sekteye uğratmıştır. Ancak tüm bunlara rağmen Moskova, ülkedeki siyasal gelişmelere her zaman müdahil olmuştur.
Rusya Devlet Başkanı Viladimir Putin, Avrupa Birliği’ne karşı geliştirilen AEB projesine büyük Slav komşusu Ukrayna’yı da dâhil edebilmek için öneri götürmüştür. Moskova’nın baskısıyla dönemin Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç, 2013 yılının sonunda Brüksel’le müzakereleri tamamlanan AB ile ortaklık anlaşmasını askıya almıştır. Bu kararın ardından da ülkede Yanukoviç’i koltuğunu terk etmek zorunda bırakan protestolar patlak vermiştir.
Geçmişten bugüne gelen kriz, Amerika tarafından kaşınıyor. Amerika, ticaret yollarını ve stratejik askeri merkezleri kendi lehine çevirmenin yollarını aramaktadır.
TÜRKİYE’DEKİ ABD VE NATO ÜSLERİ PLANIN BİR PARÇASI
ABD, Türkiye’de kurduğu üs ve tesislerden, başta SSCB olmak üzere çevre ülkelere yönelik dinleme ve izleme faaliyetleri yürütmüştür. İncirlik Üssü ABD’nin kanlı planlarını hazırladığı, propaganda faaliyetlerini yaptığı bir üs haline gelmiştir. Özellikle İncirlik Üssü ABD tarafından, hem lojistik merkezi hem de taarruz üssü olarak kullanılmıştır.
Özellikle 1979 senesi ABD için kaygı dolu bir sene olmuştur. İran’da yaşanan İslam Devrimi, ABD üslerinin kapatılmasına da sebep olmuştur. Bu açıdan ABD için Türkiye üsleri daha önemli hale gelmiştir. Bu üslerde İran, Suriye, Irak gibi stratejik konumdaki ülkeler izlenmiştir. ABD, SSCB’nin bölgedeki faaliyetlerini önlemek için Türkiye ile yeni bir anlaşma yapma gerekliliğini belirtmiştir. Gelişmeler üzerine Türkiye ile ABD arasında 29 Mart 1980 tarihinde Türkiye-Amerika Savunma ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması imzalanmıştır. Anlaşmanın ilk maddesine göre Türkiye; Sinop (elektromanyetik izleme), Pirinçlik (radar uyarı uzay izleme), İncirlik (hava harekât ve destek), Yamanlar (İzmir), Şahintepe (Gemlik), Elmadağ̆ (Ankara), Karataş̧ (Adana), Mahmurdağ (Samsun), Alemdağ (İstanbul) ve Kürecik (Malatya muhabere tesisleri), Belbaşı (sismik bilgi toplama) ve Kargaburun (radyo seyrüseferi) üs ve tesislerinde ABD’nin faaliyetlerine izin vermiştir. Bu anlaşma ABD’nin kirli planlarını da hazırlaması için zemin olmuştur. İncirlik Hava Üssü, Lübnan’da tarihe ‘Kara Eylül’ olarak geçen olayda da kullanılmıştır. Çiğli, İncirlik, Karamürsel, Trabzon ve Samsun’dan yerel radyo yayınları yapılmıştır. Bu yayınlarda gündemdeki gelişmeler aktarılmış ve Amerikan kültürünü yaymak amaçlanmıştır.