Yazar: Ragıp Soylu

Çeviri: M. Hulusi Cengiz

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), savaştan zarar gören bölgede ateşkes sağlanmasının ardından Filistin Yönetimi'nin (FY) himayesinde kanun ve düzeni sağlamak için geçen hafta Gazze'ye uluslararası bir güç konuşlandırılmasını resmen önerdi.

BAE'nin siyasi işlerden sorumlu bakan yardımcısı Lana Nusseibeh, Financial Times için kaleme aldığı görüş yazısında "geçici bir uluslararası misyonun" insani krizi çözebileceğini ve yönetişim için zemin hazırlayabileceğini, böylece "Gazze ile işgal altındaki Batı Şeria'yı yeniden birleştirmenin yolunu açabileceğini" yazdı. BAE'nin Gazze'de asker konuşlandırmaya istekli olduğunu belirtti.

Bu öneri, geçtiğimiz perşembe günü Abu Dabi'de ABD, İsrail ve BAE yetkilileri arasında savaş sonrası Gazze'nin geleceği ve bu tür birliklerin konuşlandırılması konularının ele alındığı bildirilen toplantı öncesinde ortaya çıktı.

BAE'nin yönetici sınıfına yakın bir siyaset bilimci olan Abdulkhaleq Abdulla, Abu Dabi'nin böyle bir girişime katılmak için çeşitli koşulları olduğunu belirtti. Bunlar arasında Filistin Yönetimi'nden resmi bir davet, Filistin Yönetimi'nde önemli reformların yapılması ve bağımsız bir başbakanın atanması yer alıyor. Abdulla ayrıca BAE'nin Filistin Yönetimi'nin Gazze'nin kontrolünü üstleneceğine dair güvence istediğini ve İsrail'in iki devletli bir çözüme bağlı kalmasını istediğini vurguladı.

Ancak BAE'nin böyle bir güç oluşturmak için müttefiklere ihtiyacı olacaktır.

Çarşamba günü Sky News Arabia'ya bir mülakat veren Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, iki devletli bir çözüm üzerinde anlaşmaya varılması halinde Türkiye'nin Gazze'de oluşturulacak uluslararası bir güce katkıda bulunmaya hazır olduğunu söyledi.

"Filistinlilere bir devlet verilirse, diğer İslam ülkeleriyle konuştuk, diğer ülkelerle konuştuk. (Onlar) bu devleti ve barış anlaşmasını ayakta tutmak için üzerlerine düşeni yapmaya hazırlar, bununla ilgili bir sorunumuz yok" dedi.

Fidan daha önce uluslararası aktörlerin ateşkesi ve barış anlaşmasını sağlayacağı bir garantörlük modeli önerdiği için Türkiye uzun zamandır potansiyel bir ortak olarak görülüyordu. Ankara ile Abu Dabi arasındaki ilişkiler son yıllarda çeşitli alanlardaki işbirliğiyle güçlendi.

Türkiye'nin bakış açısını bilen iki kişi Middle East Eye'a Ankara'nın şu anda uluslararası bir güçle ilgili tartışmaları erken ve dikkat dağıtıcı olarak gördüğünü söyledi.

Bir kaynak "Hamas ateşkesi kabul etmiş olmasına rağmen İsrail henüz bir ateşkes anlaşması imzalamadı" dedi. "Bu sadece kamuoyunun dikkatini başka yöne çeker ve İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu'ya Washington ziyareti öncesinde zaman kazandırır."

Bir başka kaynak ise İsrail'in kalıcı bir ateşkesi kabul etmesi ve garantörlerin her iki tarafın da iki devletli bir çözüme yol açacak bir barış anlaşmasını müzakere etmeye gerçekten istekli olmasını sağlaması halinde Türkiye'nin böyle bir uluslararası güce katılmayı düşünebileceğini öne sürdü.

İkinci kaynak "Ankara, bu koşullar sağlandığında tüm bölgesel tarafları ve ortakları içeren böyle bir uluslararası güç için şeffaf müzakerelere açık olacaktır" dedi. "Türkiye bu girişimde basitçe İsrail ya da Amerika'nın emirlerini yerine getirmeyecek ya da onların polis gücü olmayacaktır."

"Evet, Filistinlilere bir devlet verilirse, diğer İslam ülkeleriyle de konuştuk, Türkiye dahil diğer ülkelerle de konuştuk, diğer ülkeler bu devleti ve barış anlaşmasını ayakta tutmak için üzerlerine düşeni yapmaya hazırlar, bununla ilgili bir sorunumuz yok" dedi.

Önemli engeller:

Washington savaş sonrası Gazze'nin güvenliği için Kahire'den yönetilecek ABD destekli bir misyonu içeren bir plan geliştiriyor.

Geçtiğimiz ay Middle East Eye, Biden yönetiminin Filistin Yönetimi'nin güvenlik güçleriyle koordinasyon sorumluluğunu ABD Merkez Komutanlığı'na (Centcom) vermeyi düşündüğünü bildirmişti. Centcom'a 2021 yılında İsrail ile ilgili konularda zaten yetki verilmişti.

Üst düzey bir ABD savunma yetkilisi MEE'ye Bahreyn'in Gazze'ye barış gücü göndermeye istekli olduğunu söyledi. Bahreyn'in polis ve güvenlik güçleri arasında çok sayıda Filistin kökenli Pakistanlı ve Ürdünlü bulunuyor.

Bu öneriye rağmen BAE'nin girişimi önemli engellerle karşı karşıya, özellikle de Filistin Yönetimi'nin kapsamlı bir revizyondan geçirilmesi gerekliliği BAE ile ilişkileri germiş durumda.

Nisan ayında Axios'un haberine göre BAE Dışişleri Bakanı Abdullah bin Zayed El Nahyan ile Filistinli üst düzey yetkili Hüseyin El Şeyh arasında yapılan bir toplantı tartışmalı geçti. Emirlik yetkilisi Filistin yönetimini yolsuzlukla suçlayarak onları "Ali Baba ve 40 hırsız" olarak adlandırdı.

Haberlere göre Netanyahu BAE'ye BAE askerlerinin yeniden inşayı finanse etmek ve Gazze'nin eğitim sisteminde reform yapmak üzere konuşlandırılması arzusunu dile getirdi ve bölge halkının "radikalleşmeden arındırılması" gerektiğini belirtti.

Ancak İsrail başbakanı Filistin Yönetimi'nin Gazze'de resmi bir rol üstlenmesini reddediyor ve iki devletli çözüme dayalı bir siyasi süreci yeniden başlatmak istemiyor. Geçtiğimiz hafta İsrail parlamentosu herhangi bir Filistin devletini reddetme yönünde oy kullandı.

Kaynak: middleeasteye.net

Ragıp Soylu; MEE'nin Ankara'da bulunan Türkiye Büro Şefi. Daha önce, hem Washington DC hem de Londra'dan Daily Sabah ve ATV adlı Türk medya kuruluşlarının muhabiriydi. Ayrıca CNN ve Foreign Policy gibi çeşitli haber kuruluşlarına da katkıda bulundu