Yazan: Dov S. Zakheım

Çeviri: M. Hulusi Cengiz

İsmail Haniye'nin, Tahran'da İran Devrim Muhafızlarına ait bir misafirhanede suikasta uğramasının üzerinden yaklaşık bir ay geçti.

İran, Hamas liderinin uzaktan kumandalı bir patlayıcıyla öldürülmesinden İsrail'i sorumlu tuttu. Patlayıcının yaklaşık iki ay önce yerleştirildiği ve bu eylemden iki Devrim Muhafızının sorumlu olduğu bildirildi.

İsrail, Haniye'nin ölümünde parmağı olup olmadığını doğrulamak ya da reddetmekten kaçınsa da İran hükümeti intikam yemini etti. İran hem ABD'nin hem de Avrupalı liderlerin İsrail'e saldırmama yönündeki çağrılarını reddetti ve bu durum, şu ana kadar Gazze'deki savaşla ve İsrail ile Hizbullah arasındaki sınırlı çatışmalarla sınırlı kalan mevcut düşmanlıkların genişleme riskini doğurabilir. Ancak tüm tehditlerine rağmen Tahran henüz harekete geçmedi.

İranlı yetkililer, Gazze'de bir ateşkes sağlanması halinde karşılık vermeyeceklerini söyleseler de bölgedeki çatışmalar devam ediyor. İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu'nun Amerika'nın son ateşkes önerisini kabul edip etmediği belirsizken, Hamas lideri Yahya Sinvar bu ateşkesi reddetti.

Sinvar, ateşkesi kabul etmemek için her türlü nedene sahip. Kendisinin de belirttiği gibi, her gün daha fazla masum Filistinli sivilin -ki bunların çoğu Hamas'la hiçbir ilgisi yok- öldürülmesi onu ilgilendirmiyor. Öte yandan, çatışmalar ne kadar uzun sürerse, İran'ın İsrail'e gerçekten saldıracağına dair umut da o kadar artacaktır.

İronik bir şekilde, Netanyahu da ABD'yi İran'la bir savaşa sürüklemek için aynı sonucu umuyor olabilir. Nitekim, yıllardır İslam Cumhuriyeti'ne karşı bir saldırı için aktif Amerikan desteği arıyor. Biden yönetimi, selefleri gibi, İsrail'i bir İran saldırısına karşı savunma sözü verdi; ancak İsrail'in İran'a yönelik saldırgan bir operasyonunu desteklemeyeceğini açıkça belirtti.

Tahran, 13 Nisan'da İsrail'e karşı 300 kişilik bir füze ve insansız hava aracı saldırısı başlattığında, ABD'nin yanı sıra İngiltere, Fransa ve bazı Arap devletleri gelen silahları vurmak için birlikte çalıştı. Biden ve bildirildiğine göre İngiltere ve Fransa, bunu tekrar yapmaya hazır.

Bu amaçla Savunma Bakanı Lloyd Austin, 11 Ağustos'ta Washington'un F-35C ve F/A-18 Block III savaş uçaklarını destekleyen bir uçak gemisi olan USS Abraham Lincoln'ü, muhrip filosu 21'i oluşturan beş güdümlü füze muhribi ile birlikte Theodore Roosevelt uçak gemisine, diğer Donanma ve Deniz Kuvvetleri birliklerine ve hâlihazırda Orta Doğu bölgesinde bulunan yaklaşık 80 kara uçağına katılmak üzere gönderdiğini duyurdu.

İranlılar henüz harekete geçmemişken, Austin bu hafta Lincoln saldırı grubunun istasyona vardığını duyurdu.

Saldırı uçakları Tahran'a karşı saldırgan bir şekilde hareket edebilecek olsa da, eğer yol boyunca yakıt ikmali sağlanırsa, bu uçakların varlığı kesinlikle savunma amaçlıdır. Ancak Austin'in bölgeye konuşlandırıldığını duyurduğu güdümlü füze nükleer denizaltısı USS Georgia için durum böyle değil.

Georgia, insansız hava araçlarına ve füzelere karşı çok az savunma sağlıyor; o bir saldırı silahı. En son versiyonu, 1.600 kilometre menzile sahip olan 154 adet uzun menzilli Tomahawk Kara Taarruz Füzesi ile donatılmıştır. Bu menzil, denizaltının İsrail kıyılarından Kharg Adası'ndaki İran petrol terminallerine ateş açmasına izin verecek kadar uzun.

Dahası, İran'ın bu kritik petrol tesislerine verilen hasarın niteliğine bağlı olarak, İranlıların Tomahawk'ların kendi topraklarını vurduğunu saldırı sonrasına kadar, hatta belki de o zaman bile tespit etmeleri son derece zor olabilir. Her halükârda hem füzelerinin menzili hem de gizli operasyonları nedeniyle Georgia, İsrail'e yönelik bir saldırıya karşı Amerikan caydırıcılığını önemli ölçüde artırmaktadır.

Bu aşamada, Başkan Biden'ın Georgia'dan fırlatılan Tomahawk'larla bile İran'a karşı bir saldırı emri vereceği hiç de net değil.

Hava saldırısı gibi, bu da hem Ortadoğu'daki çatışmaların genişlemesi hem de Amerika'nın İran'la yıllardır kaçındığı topyekûn bir askeri çatışmaya girmesi riskini taşıyor.

Öte yandan, Kongre'den önemli bir yasa geçirme olasılığı çok az olan bir başkan olmasına rağmen, Biden'ın İran'a bir saldırı emri vermesi durumunda çok daha az kısıtlaması var.

Bu olasılık başlı başına Ayetullahların hesaba katması gereken ek bir caydırıcı unsur teşkil ediyor. İranlıların, İsrail'in neden olduğu itibar kaybına duydukları öfkeye rağmen, tüm palavralarına rağmen hâlâ temkinli davranmalarının 

Kaynak:  The Hill