Yazar: Kamal A. Abib
Çeviri: M. Hulusi Cengiz
Somali'de merkezi hükümetin çöküşüyle birlikte, Amerika Birleşik Devletleri Hazine Bakanlığı'nın mali istihbarat ve icra kurumu olan Yabancı Varlıkların Kontrolü Ofisi (OFAC) ve diğer düzenleyici kurumlar tarafından yaptırım uygulanan kişi, şirket, firma ve finansal işlemlerin bir listesi oluşturulmuştur.
Özellikle Eylül 2001'de Amerika Birleşik Devletleri'ne yapılan saldırı sonrasında, George W. Bush yönetimi, terörist faaliyetleri yılda yaklaşık 20 milyon dolarla desteklediği iddia edilen El Kaide ile bağlantılı olduğu düşünülen bir dizi şirketin faaliyetlerine odaklanmıştır. Bu tür durumlar, Somali'nin kara para aklama ve terörizmle mücadelede daha güçlü ve etkili adımlar atmasını gerektiriyor.
Son zamanlarda Somali hükümeti, ülkenin küresel 'gri liste' deki savunmasızlığına odaklanarak kara para aklamanın ve terörün finansmanının önlenmesi için sıkı önlemler almaya başladı.
Kara para aklamayı önleme (AML), suçluların mali suçlar ve yasadışı faaliyetler işlemesini engellemek ve caydırmak amacıyla yasalar, politikalar ve düzenlemelerin birleşimini ifade eder. Bu, vergi dolandırıcılığı, yolsuzluk, kara para aklama ve yasadışı ticaret gibi çeşitli suçları hedefler.
Somali'de Kara Para Aklamayı Önleme Yasası resmen onaylandı, ancak şimdiye kadar terörle bağlantılı hiçbir kişi veya kuruluşun fonları dondurulmadı.
Ekim 2020'de, New York Times, BM Güvenlik Konseyi'ne atıfta bulunarak, Somali'deki terörist grupların nakit işlemlerden banka hesapları ve mobil para elektroniği kullanımına kadar genişlemeler yoluyla fonlarını aklamaya çalıştığını bildirdi.
2022 Ulusal Risk Değerlendirme Raporu'na göre, Somali'deki kara para aklama ve terörün finansmanı riski yüksektir. Rapor, Mali İstihbarat Birimlerinin kırılganlığının, iç ve dış bankacılık sistemlerine yönelik tehditleri artırdığını belirtmektedir.
Küresel Kara Para Aklamayla Mücadele/Terörizmin Finansmanıyla Mücadele (AML/CFT) ortamında finans kurumları, önemli bir dönüşüm süreci içindedir. Bu süreçte, finansal teknolojinin gelişimi ve düzenlemeler arasındaki ilişki, yeni finansal araçların ve stratejilerin ortaya çıkmasını ve düzenleyici kurumların rolünün yeniden şekillenmesini sağlamıştır. Yapay Zekâ (AI), Makine Öğrenimi (ML) ve blok zinciri gibi teknolojiler, küresel AML/CFT çabalarının önemli bir parçası haline gelmiştir.
Uluslararası uyum düzenlemeleri, finansal kurumlarımızın hem yerel hem de küresel ölçekte etkileyen risklerin farkına varmasını sağlamıştır. Bu nedenle, AML raporlarıyla ilgili bilgilerin uyum departmanı ile paylaşılması önemlidir. Uluslararası iş birliği, AML ve terörün finansmanıyla mücadelede kritik bir rol oynamaktadır.
Kolluk kuvvetleri, düzenleyici kurumlar ve finansal kuruluşlar, küresel tehditlere ve risklere karşı mücadele etmek ve AML/CFT için güçlü standartlar belirlemek amacıyla bilgi paylaşımı yapmalıdır. Mali suçlar genellikle sınırları aşar ve küresel ağlar ve istihbarat birimleri gerektirir. Bu nedenle, uluslararası iş birliği ve bilgi paylaşımı hayati öneme sahiptir.
AML/CFT matrisinin sofistike bir parçası olarak Müşteri Durum Tespiti (CDD) konusunu ele almak önemlidir. Bu, finansal işlemlerde tüzel kişiliklerin gerçek sahipliğini anlamak ve vurgulamak, yüksek riskli sektörlerden ve iştiraklerden kaçınmak için gereklidir.
CDD, riskleri azaltmak için daha fazla geçmiş kontrolünü tanımlar ve ölçer, fon kaynağını doğrular ve mülkiyeti ile kurumsal varlıkları sorgular.
Avrupa Mali Eylem Görev Gücü (FATF), AML/CFT programlarına uyumu teşvik etmek için müşteriler ve kuruluşlar hakkında daha fazla ayrıntıyı yansıtacak daha sağlam bir durum tespiti süreci için baskı yapmaktadır.
AML/CFT sektörü, bölgede somut ilerleme kaydedebilmek için dünya çapındaki finansal sistemin bütünlüğüne ve istikrarına ihtiyaç duymaktadır. Bu nedenle, uluslararası iş birliği kilit önemdedir.
Finansal kurum sağlayıcıları, Somali'yi ekonomik olarak etkileyebilecek 'Gri Liste'den çıkarmaya yardımcı olmak üzere hesap verebilirlik ve şeffaflığı teşvik etmek için uyum departmanları ve kas izleme sistemleri uygulamalıdır.
Kaynak: The Africa Report
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Makalede temsil edilen görüşlerin sorumluluğu yazara aittir, söz konusu yazı ve görüşler Hamaset'in editoryal politikasını yansıtmayabilir.