Yazar: Ahmad PARHIZI, Menna ZAKI
Çeviri: M. Hulusi Cengiz
Yerel medya, İran'ın İsrail'e doğru ateşlendiğini söylediği 200 füzenin görüntülerini yayınlarken, devlet televizyonu görüntülerin üzerine neşeli bir müzik çaldı ve başkentte ve ülkenin diğer şehirlerinde saldırıları kutlayan birkaç yüz kişilik kalabalıkları gösterdi.
Kalabalık, İran, Filistin ve Lübnan bayraklarının yanı sıra İran'ın müttefiki Hizbullah'ın bayrağını ve geçen hafta İsrail hava saldırısında öldürülen Hizbullah lideri Hasan Nasrallah ile temmuz ayında Tahran'da bir suikast sonucu öldürülen Hamas lideri İsmail Haniye'nin portrelerini taşıdı. Kalabalık "Kahrolsun Amerika" ve "Kahrolsun İsrail" sloganları atarken, bazıları İsrail bayraklarını ateşe verdi.
Çarşamba günü Tahran'ın merkezinde bir araya gelen 22 yaşındaki üniversite öğrencisi Fatemeh Marzban, İsrail'in bir dizi darbesine İran'ın verdiği misillemeden "memnun" olduğunu söyledi. "Dün geceki operasyon direniş cephesindeki pek çok kişiyi mutlu etti" diyen Marzban, saldırı için İran ordusuna teşekkür etti.
Ancak İsrail'in, ABD'nin benzer tehditleriyle desteklenen füze saldırılarının intikamını alma sözü, ülkenin kısasa kısas tepkilerle tam bir savaşa sürüklenmesinden korkan bazı insanları tedirgin etti. Tahran'da yaşayan 45 yaşındaki hemşire Mansour Firouzabadi, "Gerçekten endişeliyim çünkü İsrail misilleme önlemleri almak isterse bu savaşın genişlemesine yol açacaktır" dedi. "Herkes bu konuda endişeli."
Daha cesur bir hamle
Analistler, İran'ın füze saldırısını Tahran'ın yaşadığı bir dizi gerilemenin ve bölgede Lübnan, Irak, Yemen, Suriye ve Filistin topraklarında müttefik edinme stratejisinin bir sonucu olarak görüyor. Lübnan'ın İran destekli Hizbullah lideri Nasrallah, İran Devrim Muhafızları komutanı Abbas Nilforuşan ile birlikte öldürüldü.
Brüksel merkezli bir düşünce kuruluşu olan Uluslararası Kriz Grubu'ndan Ali Vaez, İran'ın Nisan ayında İsrail'e füze ve insansız hava araçları fırlatarak "hesaplanmış bir risk" aldığını ve bunların çoğunun önlendiğini söyledi. Yaylım ateşi, İsrail'in Suriye'nin başkenti Şam'daki İran konsolosluğuna düzenlediği ve iki İranlı generalin ölümüne neden olan hava saldırısının ardından düzenlenmişti.
Vaez, "Şimdi daha da cesur bir hamleyle, rejimin eylemleri, en kritik ortaklarının birden fazla cephede zayıflamasıyla karşı karşıya kaldığı derinleşen zorlukları yansıtıyor" dedi. "Yanıt vermemek, Tahran'ın pasif kalmaktan memnun olduğu izlenimini vererek bu müttefikler nezdindeki güvenilirliğini daha da aşındırmış olabilir" dedi.
Yerel basına göre İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney'in bu hafta Cuma namazında ender görülen bir konuşma yapması bekleniyor. Hamaney'in en son Cuma namazı kıldırması, 2020 yılında Irak'ın başkenti Bağdat yakınlarında ABD'ye ait bir insansız hava aracının düzenlediği saldırıda Devrim Muhafızları'nın saygın komutanı Kasım Süleymani'nin öldürülmesinin ardından İran'ın Irak'taki ABD güçlerine ait hava üslerine balistik füze fırlatmasının ardından gerçekleşmişti.
İranlı öğrencilerin bir araya geldiği bir toplantıda konuşan Hamaney, Nasrallah için hala yas tuttuğunu ve ölümünün "küçük bir mesele" olmadığını söyledi.
Henüz bitmedi
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Haniye'nin temmuz ayında Tahran'da göreve başlarken öldürülmesine, Gazze savaşında ABD destekli ateşkes çabalarını rayından çıkarabileceği endişesiyle tepki vermekten kaçındıklarını söyledi. Ancak yaptığı açıklamada, ABD ve müttefiklerinin "İran'ın Haniye'nin öldürülmesine tepki vermemesi karşılığında ateşkes vaatlerinin tamamen yanlış olduğunu" söyledi.
Komşu Lübnan'da Hizbullah ile savaşını hızlandıran İsrail'in askerî harekâtı burada da devam ediyor. İran'ın saldırısının ardından İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Tahran'ın "bu gece büyük bir hata yaptığını ve bunun bedelini ödeyeceğini" söylerken, ABD de "ağır sonuçları olacağı" uyarısında bulundu.
İsrail'in eski başbakanı Naftali Bennett, çarşamba günü yaptığı açıklamada İran'ın nükleer tesislerini yok etmek için kararlı bir saldırı çağrısında bulundu. İran Devrim Muhafızları ise İsrail'in karşılık vermesi halinde "ezici bir saldırı" tehdidinde bulundu ve İsrail'i destekleyecek herhangi bir doğrudan askeri müdahaleye karşı uyardı.
Uluslararası Kriz Grubu'ndan Vaez, Tahran'ın "sayfa kapandı... gerçek bundan çok uzak" mesajı verdiğini söylüyor. "Bu çatışmada son söz İran'ın değil, İsrail ve ABD'nindir" dedi. "Gazze, Lübnan ve hatta Yemen'deki Huthi hareketlerinde yaşanan son gelişmeler de gösteriyor ki, bu çatışma henüz sona ermiş değil."
Kaynak: Al-Monitor
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Makalede temsil edilen görüşlerin sorumluluğu yazara aittir, söz konusu yazı ve görüşler Hamaset'in editoryal politikasını yansıtmayabilir.